پوکی استخوان در کشور ما
اطلاعات در مورد شیوع پوکی استخوان در مناطق مختلف دنیا هنوز محدود است، به خصوص در کشورهای در حال توسعه ، آمار دقیقی وجود ندارد. شیوع این بیماری از کشوری به کشور دیگر یا حتی در مناطق مختل داخل یک کشور متفاوت است و بستگی به نژاد، وضعیت تغذیه ، فعالیت بدنی، سبک زندگی، بیماری ها و مصرف داروها و سابقه ابتلا در خانواده به این بیماری و مصرف دخانیات دارد.
با این حال، بعضی مطالعات در سطح محدود انجام شده است که می تواند تا حدودی وضعیت کشور ما را در مقایسه با کشورهای دیگر روشن کند. مطابق آمار موجود، متوسط تراکم استخوان افراد سالم کشور ما در مقایسه با افراد ژاپنی حدود سه و نه دهم درصد بالاتر و چهارو شش دهم از آمریکا کمتر است. این در حالی است که آمارها در کشور آمریکا نشان می دهد حدود 55 درصد آمریکایی ها به خصوص زنان ، در معرض خطر شکستگی و پوکی استخوان هستندخطر شکستگی و پوکی استخوان هستند و حدود 8 میلیون زن و 2 میلیون مرد در آمریکا پوکی استخوان دارند.
مطالعه ای که چندی پیش توسط وزارت بهداشت انجام شده نشان میدهد 47 درصد زنان و 44 درصد مردان بالای 50 سال در ایران دچار کمبود تراکم استخوان هستند وچهار و شش دهم درصد افراد 20 تا 70 سال در ایران به پوکی استخوان در ستون فقرات مبتلا هستند. همچنین از هر 4 زن ایرانی بالای 50 سال، یک نفر به پوکی استخوان مبتلاست. این در حالی است که آمارهای جهانی، فاصله معنی داری با آمار کشور ما دارد. در سرتاسر دنیا از هر 3 زن، یک زن و از هر 5 مرد یک مرد بالای 50 سال دچار پوکی استخوان هستند.
مطالعه دیگری در ایران نشان داده است نیمی از زنان بالای 45 سال و 90درصد زنان بالای 75 سال در ایران به پوکی استخوان مبتلا هستند
تفاوت زنان و مردان
میزان پوکی استخوان در زنان، 4 برابر مردان ذکر شده است و شکستگی ناشی از آن در زنان، تقریبا" دو برابر مردان شایع است. البته از 75 سالگی به بعد، پوکی استخوان در زنان و مردان به یک اندازه شایع است ولی این بیماری ، اغلب بیماری زنان شناخته می شود. زنانی که زودتر دچار عادت ماهانه و دیرتر یائسه شوند، احتمال بروز بیماری در آنها کمتر است. تحقیق منتشر شده در نشریه سازمان بهداشت جهانی می گوید حدود 40 درصد زنان و 10 درصد مردان در طول زندگی خود با خطر ابتلا به این بیماری مواجهند
آینده پوکی استخوان
بر اساس تغییرات سالهای اخیر در میزان این بیماری در نقاط مختلف دنیا پیش بینی می شود این بیماری در 60 سال آینده در بعضی مناطق که این بیماری شیوع کمتری داشته رو به افزایش خواهد بود و بر عکس، مثلا" امروزه آمریکای شمالی و اروپا نیمی از موارد شکستگی مفصل ران را در افراد مسن شامل می شوند ولی با اقدامات پیشگیرانه ای که در حال حاضر روی دختران جوان متمرکز شده است، تا سال 2050 این میزان به یک چهارم خواهد رسید. این درحالی است که پیش بینی می شود در آسیا و آمریکاری لاتین، شیوع پوکی استخوان همچنان رو به افزایش باشد
ورزش در پوکی استخوان
فردی که دچار پوکی استخوان است باید در یک برنامه ورزشی منظم شرکت کند:
1) پیادهروی به مدت 45 دقیقه 3 بار در هفته یا پیاده روی هر روز به مدت 30 دقیقه توصیه میشود. میتوان 30 دقیقه را به سه قسمت 10 دقیقهای تقسیم کرد.
2) تمرین با وزنه سبک به طوری که فشار بیش از حد به استخوانها وارد نشود (مقدار وزنه توسط پزشک مشخص میشود).
3) ورزشهای خاص ستون فقرات و افزایش قدرت شکمی.
در فردی که پوکی استخوان دارد انجام برخی حرکات ورزشی ممنوع است. از این میان میتوان به ورزشهائی اشاره کرد که همراه با خم شدن
بدن به داخل(جمع شدن بدن)می باشند مثل خم کردن زانوها در شکم. دیده شده که این ورزشها خطر شکستگی مهره ها را افزایش می دهند.
ورزشهائی که همراه با خم شدن بیش از حد بدن به عقب می باشند نیز ممنوع است.
شنا باعث کاهش پوکی استخوان نمی شود ولی ما شنا را به عنوان ورزشی مفید برای سایر اهداف توصیه می کنیم.
منابع:
www.health square.com
daneshnameh.roshd.ir/mavara/mavara-index.php?page
www.tebyan.net/teb.aspx?nid=637 - 49k
www.iranian.be/news/2005/04/000489.htm
www.schoolnet.ir/~farzanegan/farzanegan2/physical%20education/resources/rs118
www.niksalehi.com/news/archives/001548.php
بهمن کریمی