بهداشت قامت
الف: استخوان بندی انسان: استخوان بندی در واقع به منزله ی ستون اصلی و چوب بست بدن انسان است که سایر قسمتهای بدن یعنی نسوج نرم بر روی آن قرار گیرند. و در بعضی قسمتها مانند کاسه سر قفسه ی سینه یا لگن خاصره از اندامهای ظریف و نرم
درونی خود را حفظ می کنند. سطوح استخوانها محل چسباندگی عضلات مختلف است. استخوانهایی که در مجاورت هم قرار می گیرند با هم تشکیل مفاصل بدن را داده و توسط عضلاتی که به آنها چسبیده اند جرکت کرده و جرکات مختلف دست و پا یا بدن را تامین می کنند. نشستن، ایستادن و راه افتادن به طرز صحیح از بد شکلی اندام و خستگی جلوگیری می کند. در وضع ایستاده و در موقع راه رفتن سنگینی سر و روی ستون مهره ها تد روی لگن ها و و زن کلی بدن از طریق ران و پا به قوس کف پا منتقل می شود. ئر وضع نشسته سر و تنه باید به طور مستقیم قرار گرفته و و زن به طور مساوی به دو طرف استخوان لگن که در این حالت قاعده ی بدن را شکل می دهند وارد شود.
ارتفاع میز کار برای خردسالان و برگسالات باید به اندازه هایی باشد که بتوانند به طرز صحیحی پشت آن بنشینند . کف پاهایشان بر روی زمین قرار گیرد. کار در پشت میز های کوتاه موچب خم شدن پشت و ایجاد و بالاخره موجب باز نشدن ششها به اندازه ی مطلوی می شود. امروزه تعداد زیادی از کئدکان و نو جوانان بیشترین ساعات روز را در کلاس های درس می گذرانند و بزرگسالان اغلب در پست میزبه کار با در خانه به تماشای تلویزیون مشغولند. بنابراین لازم است برای مبارزه با عوارض خمیدگی پشت و خستگی چشم و سایر ناراحتی های حاصل از کج نشستن افراد سعی کنند که درست بنشینند و به این کار عادت کنند.
ب: اختلالات وضعیتی در اندامها: ستون مهره ها که از 33 مهره تشکیل شده است از عقب به صورت خط مستقیم ددیده می شود ولی اگر از پهلو به آن نگاه کنیم دارای سه خمیدگی به شرخ زیر است:
- به طرف جلو در ناحیه ی گردن
- به طرف عقب در ناحیه ی پشت
- به طذف جلو در ناحیه ی کمر
خمیدگی های ستون مهره ای با هم رابطه ی نزدیکی دارند به طوری که اگر یکی از خمیدگی های تغییر کنند بای حفظ تعادل بدن خمیدگی های دیگر با تغییر قوس خود آن را جبران می کنند یعنی اگر خمیدگی به طرف جلو است در اثر جلو آمدن شکم افزایش یابد رای جبران آن یک افزایش خمیدگی به طرف عقب در قوس پشت ایجاد می شود تا تعادل حفظ شودو
معمولا بد شکلی های اندام در کئدکان ایجاد درد نمی کند ئ این خود سبب بی توجهی نسبت به این مساله نمی شود از آن جا که کئدکان در مدرسه مدت زیادی از وقت خود را در حالت نشسته می گذرانند لذا نشستن صحیح برای آنها اهمیت زیادی دارد در موقع نشستن باد کاملا در عقب صندلی قرار گرفت تا بتوان فرو رفتگی طبیعی پشت خود را حفظ کرد ئ تکیه گاه کافی برای رانها به وجود آورد.
ج: عوامل زیر در بد شکلی اندام موثرند:
- شرایط نامناسب مدرسه مثل تهویه غیر کافی ، نور غیر کافی ، میز و صندلی نامناسب.
- شرایط موجود در خانه مانند جمعیت زیاد، کم خوابی و تغذیه نا مناسب.
- پوشیدن لباس های نامناسب که بر شانه ها فشار آورده و کفشهای ناراحت و تنگ.
- ورزش نکردن و عدم رعایت مئازین بهداشتی.
- حمل چیزهای سنگین، مانند کیف پر از کتاب که به یک طرف بدن آویخته می شود.
- وزن غوق العاده ای که بدن کئدکان چاق باید تحمل کند می تواد باعث ایجاد بد شکلی اندام شود.
- وجود عیوب بینایی و شنوایی که سبب شود کودک سر خود را به یک طرف خم با کج کند تا بهتر ببیند و بشنود.
- بعضی از بیماریها مثل راشیتیسم نیز می تواند موجب بد شکلی اندام شود.
انواع خمیدگی غیر طبیعی: شایع ترین انوتع خمیدگی غیر طبیعی ستون مهره ای عبارت است از کیفوزیکس ، لوردوزیس و اسکولیوزیس است.
1- کیفوزیس: خمیدگی غیر طبیعی بیش از اندازه ی ستون مهره ای را به طرف عقب که در اثر خستگی عضلات ایجاد می شود (( کبفوزیس)) می گویند. تعادل سر و تعادل وزن اندام فوقانی بر عهده ی عضلات متصل به این قسمت ستون مهره است اگر این عضلات خسته شوند شانه ها که قابلیت انعطاف دارند به جلو خم می شوند و همراه آن پشت و گردن نیز به جلو خمیده می شوند.
افراد مبتلا به این خمیدگی دچار اختلال در تنفس اختلالات گوارشی و یبوست می شوند.
سو تغذیه جمعیت زیاد و شلوغی تهویه غیر کافی و ورزش غیر کافی باعث ضعف عضلانی شده و سبب ایجاد کیفوزیش می شود.
2- لوردوزیس: خمیدگی بیش از حد ستون مهره ای ناحیه کمر به طرف جلو را (( لوردوزیس)) می گویند. این عارضه برای جبران خمیدگی بیش از ادازه ی ستون مهره ای به عقب به علت کیفوزیس به وجود می آید. این خمیدگی به طور خفیف به علت نشستن و ایستادن نادرست در کودکانی که در کودکانی که فرم عضلاتشان مناسب نیست ممکن ات دیده شود با مشاهده ی لوردوزیسک کودک باید به پزشک مراجعه شود.
3- اسکولیوزیس: انحنای طرفی ستون مهره ها به طور موقت با دائمی را که به علت یکسان نبودن کار عضلات دو طرف مهره ها به وجود می آید (( اسکیولوزیس)) می گویند. در کئدک مبتلا به اسکولیوزیس ستون مهره در پشت به یک طرف خمیدگی دارد که گاهی برای جبران آن کمر، خمیدگی دیگری به طذف مقابل به وجود می آید. شانه ها و کتف به طرفس که خمیدگی پشت وجود دارد بر آمده می شود ئ لگن در همان ظرف خیلی برجسته به نظر می آید. در موارد بر جسته کودک از درد ناحیه ی پشت شکایت دارد و در موقع راه رفتن می لنگد. از علل به وجود آورنده ی اسکولیوزیس نامساوی بودن طول پاها به علت بیماری های استخوان یا مفاصل، فلج اطفال و گاهی در رفتگی مادر زادی ران را می توان نام برد.
با توجه به طذز ایستادن، راه رفتن و نشستن به طرز صحیح چه در مدرسه و چه در خانه می توان از شروع این بیماریها جلوگیری کرد.
برگرفته از کتاب بهداشت فردی و عمومی
فنی وحرفهای کد 13/395
برای فهمیدن چگونگی بررسی بیماریها مثلث زیر را می توان در نظر گرفت.
