کاغذ نه تنها در نگارش بلکه در هنر نیز نقش مهمی دارد و برخی هنرها، مانند خوشنویسی و نقاشی، پیوند تنگاتنگی با کاغذ دارند. از این رو، طی سالیان دراز کوشیدهاند کاغذهایی با ویژگیهای مناسب برای کار هنری بسازند. گاهی نیز خود کاغذ یکی از پایههای اصلی کار هنری میشود که نمونهی آن را در کلاژ و به
شیوهای چشمگیرتر در هنر کاغذبری(قطاعی) میبینیم. کاغذبری یکی از شاخههای هنری دیرپا، اما فراموش شده است و در آن، هنرمند پس از طراحی روی کاغذ ساده یا رنگین، نقش را با قیچی یا کارد مخصوص(شفره) از میان کاغذ در میآورد و آن را بر زمینهای به رنگ دیگر میچسباند.
به نظر میرسد خاستگاه اصلی این هنر در چین باشد. چینیان دریچههای پنجرههای خود را به جای شیشه با کاغذ میپوشاندند و آن کاغذها را با رنگ یا کاغذبریهای رنگین آرایش میکردند. این هنر در سدهی نهم هجری به ایران وارد شد و به کوشش شیخ عبدالله کاتب، دوست محمد مصور، میر محمد باقر قاطع، دوست مصور، میرمحمد طاهر مجلد، یاری مذهب هروی، مظفر علی تربتی، نذر علی قاطع و میرقاسم مذهب به شکوفایی رسید. نمونههای زیبایی از کارهای آن استادان در موزههای ایران و ترکیه نگهداری میشود.
هنر کاغذبری از ایران به ترکیه(عثمانی) و سپس از آنجا به کشورهای دیگری مانند سوئیس، فرانسه و لهستان، راه یافت و در آن سرزمینها مورد توجه قرار گرفت و همچنان به آن میپردازند. این هنر در لهستان چنان گسترشی یافت که اکنون هنرشناسان لهستانی بسان هنر ملی به آن مینگرند. نزدیک نیم سده پیش(1950 میلادی) نیز کتابی به نام "کاغذبری ملی در لهستان" از سوی ناشری گمنام در ایران منتشر شد و ایرانیان بار دیگر از این راه با هنری که زمانی در آن سرآمد بودند، آشنا شدند
اکرم نصرآزادانی