حافظه نوعی کارکرد ذهنی است که به ما امکان می‌دهد حالات خودآگاهی از قبیل: لذات، دردها، تمایلات، خواسته‌ها، اطلاعات و قضاوت‌ها را حفظ کرده، آنها را مجدداً در ذهن خویش بازیابیم. حافظه اجازه به یادآوردن و بازخوانی اطلاعات یا تشخیص برخوردهای قبلی با موقعیت و اطلاعات حاضر را می‌دهد. پایه و اساس آموختن، حافظه است. به عبارتی، حافظه، همان یادگیری با اثر مداوم است.

در این مقاله می‌خواهیم روش‌هایی را پیشنهاد کنیم که برای تقویت حافظه دانشجویان و دانش‌آموزان موثر خواهد بود.

با ایجاد ارتباط بین مطالب، آنها را بهتر به خاطر بسپاریم.

اگر مطالبی به تنهایی به خاطر سپرده شوند، به زودی هم فراموش خواهند شد. اطلاعات موجود در حافظه دراز مدت به صورت شبکه‌ای در هم بافته‌اند که یک مطلب حفظ شده را به شبکه‌ای از محفوظات موجود در حافظه اتصال می‌دهند.

هرچه ارتباط بین اجزای این شبکه بیشتر و قوی‌تر باشد، قدرت یادآوری آنها نیز بیشتر خواهد بود.

یکی از این راه‌ها برقرار کردن ارتباطات ساختگی است. فرض کنید می‌خواهید اسامی سه ذره اتم به نام‌های پروتون، الکترون و نوترون را به یاد بسپارید. می‌توانیدآنها را با سه نام مثل پیام، احمد و نادر ارتباط دهید.

روش دیگری که به منظور برقراری ارتباط پیشنهاد می‌شود، برقراری ارتباطات موقعیتی است. اینکه می‌توانید عملاً مسیر منزل دوستتان را تا رسیدن به خانه او طی کنید، به علت ارتباطات موقعیتی است که در حافظه شما برقرار شده و همین امر سبب تصویرشدن مسیر در حافظه شما شده است. شما می‌توانید حتی پس از یک بار طی مسیر، دوباره آن را با بهره‌گیری از حافظه‌تان طی کنید. در مورد ایجاد ارتباط بین مطالب درسی نیز، برقراری ارتباطات موقعیتی و تصوری می‌تواند مفید باشد.

برای رسیدن به این هدف، موارد زیر را با دقت بخوانید:

1) ابتدا زمینه و پایه‌ای برای خود ایجاد کنید. قوانینی که پشت پایه اطلاعاتی نهفته‌اند، ساده اما بسیار مهم هستند. برای تقویت زمینه‌های پایه اطلاعاتی موارد زیر به شما توصیه می‌شود:

بر خلاف آنچه بیشتر دانشجویان تصور می‌کنند، دروس پایه‌ای را که معمولاً در ترم‌های اول یا سال‌های ابتدایی راهنمایی، ارائه می‌شوند، جدی بگیرید چون زمینه و پایه اطلاعاتی شما در ترم‌های بعد، همین اطلاعات ترم‌ها و سال‌های آغازین خواهد بود.سعی کنید در تلاشی آگاهانه، آنچه را به تازگی یاد می‌گیرید به اطلاعات قبلی ارتباط دهید. در مورد آنچه نمی‌دانید از معلم،‌استاد یا سایر دوستان سؤال کنید تا مطالب را دریابید.

2) حافظه خود را با کمک تصاویر تقویت کنید.

با ایجاد تصاویر ذهنی از آنچه آموخته‌اید، آنها را بهتر به حافظه بسپارید.

در نظر داشته باشید که نیمی از مغز شما روی لغات و کلمات و نیم دیگر روی تصاویر کار می‌کند.

پس هنگامی که لغات و واژه‌ها را با تصاویر همراه می‌کنید، قسمت زیادی از مغز خود را به کار گرفته‌اید.

3) ارتباط ساختگی برقرار کنید.

در ارتباط با ارتباطات ساختگی مبحث استفاده از حقه‌های مغزی را مطرح می‌کنیم:این روش را بیشتر افراد برای به خاطر سپردن مطالب دشوار، دست کم یک بار، استفاده کرده‌اند.

در این روش از حقه‌ها، بازی‌ها و ریتم های گوناگون برای کمک به حافظه استفاده می‌شود.