معمولاً همه می گویند : مطالعه کنید ,مطالعه مهم است , زیاد بخوانید و . . . اما کمتر به ما شیوه مطالعه را می آموزند . یکی از عواملی که باعث افت تحصیلی می شود , مشکلات نحوه مطالعه و یادگیری است . یکی هنگام مطالعه راه می رود , یکی بلند می خواند , یکی با چشم می خواند و . . . . خیلی ها اعتراض دارند که وقت زیادی صرف مطالعه می کنیم ولی چیزی یاد نمی گیریم ! به اختصار برخی آسیب های عمده مطالعه آورده می شود .
1 ـ بلند خوانی هنگام مطالعه : بلند خوانی باعث می شود ماهیچه های زبان و فک مدام حرکت کنند , تار های صوتی پیوسته منقبض و منبسط می شود و این فعالیت ها فرد را خسته می کند و در اثر تکرار , موجب زدگی نسبت به مطالعه خواهد شد .
2 ـ مطالعه کردن در حین راه رفتن عامل خستگی زود هنگام و کاهش زمان مطالعه است . کاهش تمرکز , مهمترین مشکل در در این مو رد می باشد چرا که فرد باید مواظب دیوار , جداول , سنگ و غیره باشد و این موجب عدم تمرکز هنگام مطالعه است .
3ـ مطالعه در کنار وسایل صوتی : واقعیت این است که گوش دادن به برنامه های صوتی مثل یک قطعه موسیقی که از ضبط صوت پخش می شود یا برنامه ای که از تلویزیون دریافت می گردد , باعث تقسیم فعالیت های ذهنی آدمی به دو بخش می شود یکی متوجه مطالعه کتاب و دیگری متوجه برنامه ای که می شنود . به هر حال هر نوع سر و صدای مزاحم , عامل عدم تمرکز حواس هنگام مطالعه می باشد .
4ـ خواندن بیش از حد : دختران معمولاً بیش از پسران درس می خوانند و شاید یکی از عوامل موفقیت آنان باشد اما افرادی که بیش از حد درس می خوانند از شدت حالات عصبی خود رنج می برند و اظهار خستگی و زدگی می نماید . علت خواندن بیش ازحد می تواند , رقابت زیاد , جواب دادن عین مطالب کتاب در امتحان , احتمال تصحیح برگه ها توسط دبیران سختگیر و . . . باشد که با توضیح دبیران مبنی بر اینکه رساندن مفهوم و یادگیری ارزشمند تر از حفظ مطالب است , رفع می گردد .
5ـ در شروع مطالعه از ساده به مشکل خواندن : فردی که ابتدا خسته نیست دروس یا مطالب ساده را می خواند و هنگامی که خسته می شود سراغ مطالب و دروس مشکلتر می رود و این باعث می شود که در اثر درک نکردن , از مطالعه دلسرد شود . اینجا مناسبتر است ابتدا مطالب سنگین تر خوانده شود تا در صورت خسته شدن , مطالعه مواد دروس ساده , مشکل را افزایش ندهد .
6ـ بی وقفه خواندن : این گونه افراد , زمان استراحت کردن را اشتباهاً به معنای زمان از دست رفته می دانند نه فرصتی برای تمدد اعصاب و افزایش بازدهی . همچنین از تاثیر استراحت در امر یادگیری غافلند . زمان استراحت بین مطالعه در افراد مختلف ممکن است به نتیجه مطلوبی رسید مثلاً بار اول یک ساعت و نیم وطالعه و 20 دقیقه استراحت , بار دوم یک ساعت و ربع مطالعه و 30 دقیقه استراحت , بار سوم یک ساعت مطالعه و 40 دقیقه استراحت .
7ـ حفظ کردن طوطی وار :
معمولاً مطالبی که فهمیده می شود پایدار تر از مطالب حفظ شده است . همچنین در مطالب فهمیده شده , تفکر و تعقل دخالت دارند و در مطالب حفظ شده تکرار .
8ـ وجود اضطراب : اضطراب ترس مبهم است و در صورت غیر معمول , مشکلی جدی برای امر مطالعه و یادگیری است .
9ـ وسواس در مطالعه : فرد یک بار مطلبی را می خواند و بعد دچار تردید می شود که آیا آن را خوب فهمیده است یا نه . مجدداً به مطالعه همان مطلب می پردازد و تردید مجدد او را به مطالعه دوباره سوق می دهد و این جریان آنقدر ادامه می یابد تا فرد را خسته می کند . کاهش فشار های روانی این افراد توسط والدین و معلمان و مشاوران , مفید است .
10 ابتلا به افسردگی : افسردگی نوعی بیماری خلقی می باشد که همراه با افت فعالیت ها و تلاش های فرد مبتلا , خستگی و یاس است . فرد افسرده به سمت کتاب درسی می رود و آن را باز می کند , ولی حوصله خواندن را در خود نمی یابد و دچار کاهش تمرکز است با درمان افسردگی , تمایل به مطالعه و یادگیری افزایش می یابد