هرساله تعدادی از هموطنانمان به دلیل حوادث ناشی از بخاری های گازی، جان خود را از دست می دهند که دلایل مختلفی از جمله غیراستاندارد بودن بخاری و یا استفاده نامناسب از این محصول برای آن ها عنوان می شود. آمارهای گازگرفتگی ناشی از استنشاق گاز منوکسیدکربن در سال های گذشته حاکی از آن است که عدم رعایت نکات ایمنی و بی احتیاطی افراد، خود به تنهایی عامل بیش از 60 درصد گازگرفتگی ها و آتش سوزی های ناشی از استفاده غلط و ناصحیح بخاری های گازسوز است.
هم اکنون تعداد 150 واحد تولیدکننده بخاری دودکش دار و پنج واحد تولیدکننده بخاری گازی بدون دودکش در کشور فعال است که به گفته کارشناسان، خطرات ناشی از بخاری گازی بدون دودکش بیش تر از بخاری های دودکش داراست و همین مساله لزوم اعمال نظارت بیش تر بر تولید این نوع بخاری ها راضروری می کند.
آنچه در ساخت بخاری های بدون دودکش از اهمیت زیادی برخورداراست، به کارگیری سیستم ایمنیODSاست. با نصب این سیستمروی بخاری چنانچه اکسیژن محیط به هر دلیلی به 18 درصد کاهش یابد، سیستم یاد شده قادر به قطع کل جریان گاز ورودی به بخاری خواهد بود و در صورتی که میزان اکسیژن بالاتر از این میزان باشد، بخاری قابل روشن شدن است.
استاندارد بخاری های بدون دودکش در _دی ماه سال گذشته اجباری شد. به گفته زهرا بردبار، مدیر توسعه و ترویج استانداردهای مصرف انرژی سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور، «در استاندارد جدید، سیستم ایمنی قطع جریان گاز بر اثر کمبود اکسیژن با حسگر دودکش پیش بینی شده است.»
درحالی که سازمان بهینهسازی مصرف سوخت کشور در ماه های اخیر سعی در ترویج استفاده ازبخاری های بدون دودکش باهدف صرفه جویی درمصرف انرژی داشته است; ولی این موضوع تاحدی مورد مخالفت شرکت ملی گاز ایران قرار گرفته است.
به گفته مسوولان سازمان بهینه سازی مصرف سوخت کشور، براساس مقررات استاندارد ملی، نصب بخاری بدون دودکش و هرگونه وسایل گرمایشی با سوخت گاز، مایع و جامد در اتاق خواب و فضاهای محدود و بدون تهویه ممنوع است. از این موضوع چنین استنباط می شود که نصب بخاری های بدون دودکش در منازل درصورتی که گردش هوا جریان داشته باشد، بلامانع است.
ازسویی دیگر شرکت ملی گاز ایران، استفاده از بخاری های گازسوز بدون دودکش را در داخل فضاهای مسکونی، به هیچ وجه قبول نداشته و با آن مخالف است.هرچند قبلاً شاهد پخش تبلیغات تلویزیونی درخصوص استفاده از بخاری های بدون دودکش بوده ایم; ولی شرکت ملی گاز در این خصوص اعلام کرده که با توجه به تبلیغات صورت گرفته برای استفاده از این نوع بخاری ها، شرکت ملی گاز به کارگیری آن ها در فضاهای مسکونی را تایید نمی کند.
پیش تر علی اصغرتوفیق،رییس سابق موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، نیز با انتقاد از اقدام برخی از تولیدکنندگان درجهت تبلیغ محصولشان و استفاده از بخاری های بدون دودکش در فضاهای بسته گفته بود: «باید از پخش این گونه تبلیغات جلوگیری شود.»
وی با اشاره به لزوم نصب سیستمODS روی بخاری های گازی بدون دودکش گفته بود: «براساس تعریف، از این نوع بخاری ها باید در فضای باز استفاده شود و به کار بردن این محصول در منازل و محیط های بسته درست نیست.»
هرچند بنا به اعلام شرکت ملی گاز و سازمان بهینه سازی، استفاده از بخاری های بدون دودکش در محل هایی مانند فروشگاه ها، و دفاتر کار که گردش دایم هوا جریان دارد، مجاز و درمقابل نصب این نوع بخاری در اتاق خواب، حمام، اتاق های زیرشیروانی، فضای زیر پله، انباری، پارکینگ، هتل ها، آسایشگاه ها و نقاهت گاه ها، کانون های اصلاح و تربیت و زندان ها، شیرخوارگاه ها، مراکز نگهداری کودکان، اتاق بازی بچه و فضاهای محدود و کوچک بدون تهویه غیرمجاز است; ولی تاکنون موضع گیری واحدی در مورد استفاده یا عدم به کارگیری بخاری های بدون دودکش در منازل از سوی دستگاه های مرتبط صورت نگرفته است که این امر مصرف کنندگان را به نوعی شک و تردید دچار کرده است.
با توجه به اهمیت نقش وسایل گرمازا به ویژه بخاری گازی در زندگی مردم طی ماه های سرد سال، اطلاع رسانی دقیق و اتخاذ سیاستی مشخص و واحد کمک بزرگی درجهت هدایت مصرف کنندگان به انتخاب محصولی بهتر و ایمن تر و در نتیجه کاهش آمار مرگ و میر ناشی از حوادث مرتبط با این گونه وسایل خواهد بود و به این ترتیب مردم نیز از سردرگمی برای انتخاب بخاری گازی مورد نیازشان رهایی خواهند یافت.
به هر حال باید به این نکته توجه داشت که تکنولوژی باید در خدمت آسایش و رفاه مردم باشد; نه بلای جان آنان.