آشنایی با آزمونهای عملکردی 

( ارزشیابـــــــی اصیــــــل )

جان مولـــــر :

" نوعی از ارزشیابی را که در آن از دانش آموزان خواسته می شود کاری شبیه کارهای روزمره انجام داده و از مهارت ها و اطلاعات ضروری خود بطور بهینه استفاده کنند را ارزشیابی اصیل گویند."

گــــرنت ویگنیـــز :

" دراین نوع از ارزشیابی مسایل و سوالات مهمی مطرح می شوند و دانش آموزان باید از اطلاعات خود برای انجام عملکردی موثر و خلاق استفاده نمایند. این سوالات با سوالات و مشکلات نوجوانان و یا متخصصان آموزشی متفاوت و یا مشابه هستند. "

ریچــارد جــی استیگینـــز :

" آزمونهای عملکردی برای تقویت مهارتها و تواناییهای ویژه دانش آموزان به منظور استفاده از مهارتها و اطلاعات یاد گرفته شده توسط آنها می باشد."

ارزشیابـــی اصیــــل چگـــونه است؟

معمولا ارزشیابی اصیل شامل کاری است که دانش آموزان باید آن را انجام دهند و دستورالعملی که عملکرد دانش آموزان توسط آن مورد ارزیابی قرار می گیرند.

ارزشیابــی اصیل از چه نظر با ارزشیابی سنتی مشابه و یا متفاوت است؟

در زیر به مقایسه دو نوع از ارزشیابـــی می پردازیم:

ارزشیابی سنتی و ارزشیابی اصیل.

?- ارزشیابــــی سنتـــی:

منظور از ارزشیابی سنتی، ارزشیابی آزمونهای چهار جوابی، پرکردن جاهای خالی،‌ صحیح/ اشتباه و اتصالی میباشد که استفاده از این آزمونها هنوز در آموزش، متداول و رایج است. بطور معمول در این آزمونها، ‌دانش آموز جوابی را انتخاب میکند و یا برای پرکردن جاهای خالی، اطلاعاتی را به یاد می آورد. این آزمونها می توانند به عنوان آزمونهای استاندارد و یا آزمونهای تهیه شده توسط معلم در نظر گرفته شوند. همچنین این آزمونها میتوانند به صورت محلی، ایالتی و یا بین المللی اجرا شوند. در پشت ارزشیابی سنتی و اصیل عقیده ای نهفته است که بر اساس این عقیده، ‌هدف اولیه مدارس در گذشته، ‌پرورش افرادی مفید و سازنده بوده است. از ابتدا،‌ نقطه نظرات درخصوص ارزشیابی به دو دسته تقسیم شده اند. زمینه ارزشیابی سنتی فلسفه آموزش  بوده و از اهداف زیر برخوردار است :

1- هدف مدرسه پرورش افرادی مفید و سازنده است.

2- دانش آموزان برای نیل به هدف بالا، ‌باید از مهارت ها و اطلاعات خاصی برخوردار باشند. 

3- مدرسه باید این مهارتها و اطلاعات را به دانش آموزان آموزش دهد.

برای اطلاع از موفقیت در این امر ، مدرسه باید مهارت ها و اطلاعات دانش آموزان را مورد ارزیابی قرار دهد. در مدل ارزشیابی سنتی، برنامه آموزشی از ارزشیابی تشکیل شده است. در ابتدا میزان اطلاعات دانش آموزان سنجیده شده، ‌برنامه آموزشی براساس این اطلاعات تهیه و تدوین می شود. متعاقبا  به منظور اطلاع و آگاهی از یادگیری و بکار بردن برنامه آموزشی،‌ ارزشیابی اعمال خواهد شد.

?- ارزشیابــــــی اصیــــل :

درمقایسه با ارزشیابی سنتی، ‌ارزشیابی اصیل دارای اهداف زیر است :

1- هدف مدرسه تربیت افرادی مفید و سازنده است. 

2- دانش آموزان برای اینکه افرادی مفید و سازنده باشند، باید از توانایی انجام کارهای معنادار در شرایط عادی و وا قعی برخوردار باشند.

3-  مدارس باید دانش آموزان را برای کسب مهارت کافی در زمینه انجام کارها هنگام فارغ التحصیلی مورد حمایت قرار دهند.

4- به منظور آگاهی از موفقیت و نیل به هدف، مدرسه از دانش آموزان می خواهد کارهایی را در شرایط روزمره انجام دهند.

در ارزشیابی اصیل، ارزشیابی از برنامه آموزشی مشتق شده است. به این معنا که در این نوع از ارزشیابی معلم، درابتدا وظایف و کارهایی را برای عملکرد دانش آموزان به منظور توجه به توانایی های آنان، ‌تعیین می نماید و سپس برنامه آموزشی که دانش آموزان را قادر می سازد این وظایف را به نحو احسن انجام دهند تهیه می شود. این برنامه آموزشی شامل یادگیری اطلاعات و مهارتهای لازم و ضروری می باشد.

مربی گلف، ‌که مهارتهای لازم برای انجام یک بازی خوب را در اختیار بازیکنانش قرار می دهد هیچگاه برای آزمون مهارت بازیکنان خود از آزمون چهار جوابی استفاده نمی کند. بلکه از بازیکنان خود می خواهد تا در یک بازی مهارتهای خود را به نمایش گذارند. از این نکته نه تنها برای مهارت های ورزشی،‌ بلکه برای اهداف آموزشی نیز می توان استفاده نمود. می توان به دانش آموزان آموزش داد که بجای یادگیری صرف ریاضیات، تاریخ و یا علوم، چگونه می توانند این مهارتها را مورد استفاده قرار دهند. به همین منظور برای ارزیابی آنچه که دانش آموزان یادگرفته اند از آنها بخواهید کارهایی راانجام دهند که برای انجام آن کارها از مهارتهای ریاضیات، تاریخ و یا جستجوی علمی استفاده نمایند.

ارزشیابــــی اصیـــل مکمـــل ارزشیابـــی سنتــــی :

معلم نباید مجبور به انتخاب یکی از دو ارزشیابی سنتی و یا اصیل شود. می توان با ادغام این دو نوع از ارزشیابی بسیاری از نیازها را برطرف ساخت. به عنوان مثال اگر مجبور به انتخاب یک راننده از بین دو نفر که یکی امتحان رانندگی را قبول و امتحان کتبی را رد، و یکی امتحان رانندگی را رد و امتحان کتبی را قبول شده است باشیم، به طور حتم نفر اول را انتخاب خواهیم کرد. اگرچه ترجیح می دهیم راننده ای را انتخاب کنیم که در هر دو آزمون قبول شده باشد. ما ترجیح می دهیم راننده ای را انتخاب کنیم که از اطلاعات کافی در زمینه رانندگی برخوردار بوده ( ارزشیابی سنتی ) و همچنین از این اطلاعات برای انجام یک رانندگی خوب و مطمئن استفاده کند ( ارزشیابی اصیل ).