دیدنیهای شیراز: حافظیه آرامگاه شاعر بزرگ، خواجه شمس الدین محمد حافظ است که در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن، در خاک مصلی (یکی از قبرستان های معروف شیراز) قرار دارد و مساحت آن 19116 متر می باشد

دیدنیهای شیراز: حافظیه آرامگاه شاعر بزرگ، خواجه شمس الدین محمد حافظ است که در شمال شهر شیراز، پایین تر از دروازه قرآن، در خاک مصلی (یکی از قبرستان های معروف شیراز) قرار دارد و مساحت آن 19116 متر مربع می باشد. 65 سال پس از وفات حافظ، یعنی در سال 856 ه.ق. 1452 م. شمس الدین محمد یغمایی وزیر میرزا ابوالقاسم بابر گورکانی (پسر میرزا بایسنغر نواده شاهرخ بن تیمور) حاکم فارس،

برای اولین بار عمارتی گنبدی شکل را بر فراز مقبره حافظ بنا کرد و در جلو این عمارت، حوض بزرگی ساخت که از آب رکن آباد پر می شد. (شیراز شهر جاویدان، علی سامی، ص 366) این بنا یک بار در اوایل قرن یازدهم هجری، در زمان حکومت شاه عباس کبیر و دیگر بار، 350 سال پس از وفات حافظ به دستور نادرشاه افشار مرمت شد. در سال 1187 ه.ق. کریم خان زند بر مقبره حافظ، بارگاهی به سبک بناهای خود ساخت و بر تربتش سنگی مرمرین نهاد که امروز نیز باقی است. بر روی این سنگ، دو غزل از دیوان حافظ با مطلع: مژده وصل تو کو کز سر جان برخیزم طایر قدسم و از هر دو جهان برخیزم و ای دل غلام شاه جهان باش و شاه باش پیوسته در حمایت لطف اله باش به شیوه نستعلیق توسط حاجی آقاسی بیک افشار آذربایجانی نگاشته شده است. هم چنین تالاری با چهار ستون سنگی یکپارچه بلند ساخت که از طرف شمال و جنوب گشاده بود و در دو سوی آن، دو اتاق بنا کرد به گونه ای که مقبره حافظ در پشت این بنا قرار می گرفت و در جلو آن باغ بزرگی را احداث نمود. پس از کریم خان زند در سال 1273 ه.ق. طهماسب میرزا (مؤیدالدوله) حکمران فارس، آرامگاه حافظ را بار دیگر تعمیر و مرمت کرد و در سال 1295 ه.ق. 1878 م. معتمدالدوله فرهاد میرزا فرمانروای فارس در گرداگرد مقبره حافظ، معجری چوبی ساخت. پس از آن در سال 1317 ه.ق (اردشیر) زردشتی یزدی، بار دیگر بارگاه حافظ را مرمت کرد و بر فراز آرامگاهش، معجری بنا کرد اما حاج سید علی اکبر فال اسیری به دلیل زردشتی بودن اردشیر، بنای مرمت شده را ویران ساخت. این بنا تا سال 1319 ه.ق. 1091 م. همچنان ویران باقی ماند تا اینکه شاهزاده ملک منصور ملقب به شعاع السلطنه حاکم فارس، به یاری علی اکبر مزین الدوله نقاش باشی، معجری آهنین بر فراز آرامگاه حافظ ساخت و کتیبه ای بر آن قرار داد. در سال 1310 ه.ش. دبیر اعظم بهرامی استاندار فارس بر دیوار جنوبی حافظیه سر در بزرگی از سنگ نصب نمود و در جهت آبادی نارنجستان آن تلاش کرد. در سال 1314 ه. ش. سرهنگ علی ریاضی (رئیس فرهنگ فارس) با همیاری علی اصغر حکمت و نظارت علی سامی و با طراحی آندره گدار فرانسوی، بازسازی بنای حافظیه را آغاز کردند. بنای کنونی حافظیه بنا بر اسلوب عهد کریم خان زند است. سنگ قبر حافظ به ارتفاع یک متر از سطح زمین قرار گرفته و به وسیله پنج ردیف پلکان مدور احاطه شده است. بر فراز بارگاهش گنبدی مسی به شکل کلاه دراویش (ترک ترک) بر روی هشت ستون به ارتفاع ده متر، بنا شده است و از درون با کاشی های هفت رنگ معرق کاشی کاری شده است. همچنین در سقف آرامگاه هشت بیت از غزل: حجاب چهره جان می شود غبار تنم خوشا دمی که از آن چهره پرده برفکنم بر روی سنگ های یکپارچه با خط ثلث نگاشته شده است. رواق چهار ستونه کریم خان زند به صورت تالاری وسیع، دارای بیست ستون سنگی بلند، 56 متر و طول و 7 متر عرض در آمده است به گونه ای که چهار ستون عهد کریم خانی در وسط این بنا قرار گرفته است. بر روی دیوارهای دو طرف رواق، سنگ های مرمرین نهاده شده است و بر فراز این سنگ ها، کتیبه ای قرار گرفته که بر روی آن غزل: روضه خلدبرین خلوت درویشان است مایه محتشمی خدمت درویشان است از روی خط میرعماد توسط هنرمندان شیرازی بر روی سنگ مرمر نقر شده است. در زیر زمین رواق آب انبار حافظیه قرار گرفته است. آب انبار حافظیه این تالار بیست ستونه، حافظیه را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده، به گونه ای که مقبره حافظ در ناحیه شمالی قرار گرفته است. هم چنین در این قسمت کتابخانه ای با مساحت 440 متر مربع حاوی ده هزار جلد کتاب وجود دارد که به عنوان مرکز حافظ شناسی مورد استفاده قرار می گیرد. درخت های نارنج و دو حوض مستطیل بزرگ شرقی و غربی نیز در این قسمت وجود دارد که این حوض ها منبع آب حوض های بزرگ باغ ورودی است. قهوه خانه سنتی با مساحت 330 متر مربع نیز در این ناحیه قرار گرفته است. سمت چپ اتاق بزرگی متعلق به آرامگاه قوام با دو اتاق به جانب آن و شش اتاق دیگر که سه تا به آرامگاه و سه تای دیگر به نقاشی، مینیاتوری، معرق سازی و میناسازی تعلق دارد، است . در پشت این آرامگاه (آرامگاه قوام) فضای سبزی با یک حوض در میان وجود داردکه آرامگاه غلامحسین صاحبدیوانی و آرامگاه قوام وجود دارد. در سمت راست مقبره، دیوار دارای 14 طاقنماست که آرامگاه خاندان معدل نیز در همین قسمت است. بر دیوارهای این بخش از حافظیه غزل هایی از دیوان حافظ بر روی کاشی و سنگ مرمر نوشته شده است. بر روی دیوار شمالی غزلی با مطلع: سحرم هاتف میخانه به دولت خواهی گفت باز آی که دیرینه این درگاهی و بر دیوار جنوبی غزل چو بشنوی سخن اهل دل مگو که خطاست سخن شناس نئی جان من خطا اینجاست و بر دیوار شرقی غزل مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو یادم از کشته خویش آورد و هنگام درو و بر دیوار غربی غزل بیا که قصر امل سخت سست بنیاد است بیار باده که بنیاد عمر بر باد است با خط امیرالکتاب حاج میرزا عبدالحمید ملک الکلامی کردستانی نگاشته شده است. در قسمت جنوبی حافظیه، باغچه های بزرگی وجود دارد که گرداگرد آنها گل کاری شده است و مابین آنها دو حوض مربع مستطیل بزرگ است. (سنگ های لبه این حوض ها همان سنگ های حوض باغ شمالی موزه پارس است که پس از امتداد خیابان کریم خان زند به سمت بازار وکیل، آن را خراب کرده، به حافظیه منتقل کردند) و در دو طرف حیاط، نارنجستان بزرگی وجود دارد. دیوارهای جنوبی و در ورودی باغ از نرده های آهنی ساده ساخته شده است و بر نمای خارجی تالار، رو به سمت باغ ورودی غزل گلعذاری ز گلستان جهان ما را بس زین چمن سایه آن سرو روان ما را بس نگاشته شده است. مساحت بخش جنوبی از در ورودی باغ تا پلکان های رواق میانی، 9983 متر مربع می باشد. در جوار تربت حافظ عده ای از مشاهیر به خاک سپرده شده اند که برخی از آنها عبارتند از: شیخ محمد اهلی شیرازی، میرزا نصیر ملقب به فرصت الدوله، حجه الاسلام آقا سید علی مجتهد کازرونی، آقا محمد هاشم ذهبی، سالار جنگ، محمد خلیل رجایی، حمیدی شیرازی، میرزا محمد شفیع وصال شیرازی، دکتر لطفعلی صورتگر، فریدون توللی، رسول پرویزی، علی محمد قوام الملک و فرزندانش