دروغ گویی تا حدود شش سالگی طبیعی است و جای نگرانی نیست. علت دروغگویی کودکان تا این سن تخیل قوی است. کودک در این سن جاندار پندار است و به اشیا جان می دهد.
دروغگویی از 6 سالگی به بعد علل دارد :
1. محیط : دروغگویی اعضای خانواده یا نزدیکان ، کودک را دروغگو می کند.
2. جلب توجه : گاهی برای جلب توجه دیگران به خود دروغ می گویند.
3. انتقامجویی : کودک گاهی دروغ می گوید تا از دیگران انتقام بگیرد.
4. ترس از تنبیه : اگر کودکان ، از تنبیه بدنی در امان باشند ، دروغ نمی گویند.
5. تکلیف زیاد : معلمی که تکلیف فراوانی را بر عهده دانش آموز می گذارد ؛ به گونه ای که انجام آنها در توان کودک نیست او را به دروغ وا می دارد و کودک برای توجیه عدم انجام تکلیف ، دروغ می گوید.
6. توقع بیش از حد : توقع بیش از حد والدین و معلم ، کودک را به دروغ وا می دارد.
7. رسیدن به خواسته ها : گاهی برای رسیدن به خواسته هایشان دروغ می گویند.
درمان دروغگویی
باتوجه به علل دروغگویی با آن مقابله کنید :
1. محیط :باید محیط سالم و بدون دروغی را فراهم کرد و یا باید محیط را اصلاح کرد.
2. تنبیه : به جای تنبیه ، از ساز و کارهای باز دارنده استفاده کنید . ( رو ترش کردن ، محرومیت ، تحریک عواطف ، قهر و شیوه بده و بستان )
3.جلب توجه : در مقابل دروغ های او ، حساسیت شدید نشان ندهید و او را در موقعیت های مناسب نهی کنید.
4. احساس حقارت : کودکی که فراوان توبیخ و سرزنش شود احساس حقارت می کند و برای جبران دروغ می گوید تا خود را بزرگ نشان دهد ؛ پس سرکوفت را قطع کنید.
5. لاف زدن : کودکان لاف می زنند تا بزرگنمایی کنند او را از زشتی و نامطلوب بودن این عمل در دید دیگران آگاه کنید.
6. شوخی : گاهی برای شوخی دروغ می گویند . او را با روایات امامان (ع) آشنان کنید.
رسول خدا (ع) می فرمایند : «همانا دروغ [انسان را] به زشتی ها ، و زشتی ها به آتش [جهنم] می کشاند.»(حرعامل ، وسائل الشیعه ، ج 12 ، ص 250)
رسول خدا (ع) می فرمایند : «بزرگترین خطاها نزد خدا زبان دروغگو است.» (علی مشکینی ، قصار الجمل ، ج 2 ، ص 181)
امام علی (ع) می فرمایند : «هیج عادت و خلقی ، زشت تر از دروغ نیست.» (آمدی ، غررالحکم ، ص 220، ح 4383).
7.پرسش های فراوان از کودک : سوال پیج کرن او را به دروغ وا می دارد ؛ پس در صورت ارتکاب عمل خلافی ، از او نپرسید : تو این کار را کرده ای؟ بلکه بگویید : هر کسی این کار را انجام داده ، دیگر تکرار نکند.
توصیه می نمائیم :او را از آثار دروغ (محرومیت از بهشت و هدایت الهی ، از دست دادن ایمان ، فقر ، ضعف حافظه ، بی اعتباری در اجتماع ، جرأت بر گناه و ...)آگاه کنید.
اگر از شیوه محرومیت استفاده می کنید در صورت دروغگویی او ، محرومیت را دو برابر کنید ؛ یکی برای عمل خلاف و یکی هم برای دروغگویی او تا بفهمد که دروغ نگوید ، محرومیت او نصف خواهد شد.
در صورت راستگویی کودک ، از تشویق و تحسین او غافل نشوید