به همین منظور یکی از الگوهای فعّال تدریس تحت عنوان«الگوی دریافت مفهوم»ارائه می گردد،ان شاء الله مورد قبول واقع شود.

درس ششم دستور فارسی کلاس دوّم راهنمایی

مرحله ی اوّل:

معلّم:به کاربردن(چیزی)لازم و ضروری است که معلّم بگوید(چیزی)در ذهن دارم،حدس بزنید،آن چیست؟

وبه این ترتیب فهرستی از مثال ها را در دوستون روی تابلو به صورت(آری ـ خیر)می نویسدومی گوید اگر کلمه ای در ستون(آری)مطرح شد.یعنی آن چیز«مفهوم»این است که در ذهن من است و اگر کلمه ای در ستون(خیر)مطرح شد یعنی مربوط به آن چیز(مفهوم)نیست و به فراگیران گفته می شود.فراگیران(حذف مشاهده،دقّت و فکر)کنند و آن چیز و مفهوم را حدس بزنند.امّا حدس های خود را بیان نکنند تا سروقت که معلّم از آنان خواست با«دست گرفتن»بگویند و بعد یکی یکی معلّم آن کلمات را بلند می خواند و در یکی از دو ستون می نویسد.

آری                            خیر

مرد دانا                        مرد علم

عقل سلیم                    عقل مردم

انسان هوشیار                    مردم شهر

    شب تاریک                  شب زمستان

معلّم:خوب نا این جا چند نفر حدس زدند،لطفاً دست بگیرند،معلّم تعداد فراگیران را می شمارد که دست گرفته اند،اگر قابل ملاحظه بود.یعنی نیمی از کلاس،مرحله ی دوّم را شروع می کند در غیر این صورت باید مرحله ی اوّل را ادامه دهد.

مرحله ی دوّم:

معلّم:من مثال ها و مصادیقی را مطرح می کنم و حالا شما فراگیران بگویید هر کدام از آنان را در کدام ستون قرار دهم و به این ترتیب فراگیران با دست گرفتن مشخّص می کنند که هر کدام از کلمات را در کدام ستون قرار می گیرند.

مثال:«راه باریک» چند نفر «آری»؟       چند نفر «خیر»؟

یا    «مرد غمگین» چند نفر «آری»؟       چند نفر «خیر»؟            یا مثال های دیگر

آری                   خیر

      راه باریک               ــــ

      مرد غمگین           ــــ

          ــــ           شهردار  شهر

          ــــ             مردان   خدا

در ادامه ی مرحله ی دوّم فراگیران هم مثال هایی می زنند و آن را با«آری و خیر»تعیین می کنند.

مثال:فراگیری پیشنهاد می کند«کار درست»

معلّم:چند نفر با نظر دوستتان موافق اید؟دست بگیرید و …

آری                          خیر

کار  دست                   ــــ

     ــــ                       کتاب  من

      ــــ                      راه  مدرسه

    شهر بزرگ                   ــــ

مرحله ی سوّم:

معلّم(خطاب به فراگیران)در این مرحله حدس های خود را ارئه و بیان می کنند و نظرات خود را شرح می دهند فراگیران یکی یکی نظرات و حدس های خود را طرح می کنند و معلّم از آنان می خواهد که از چندمین جفت مثال ها،حدس زده و چه حدسی زده اند؟و آنان بیان می کنند:از جفت سوّم(مرحله ی اوّل)موصوف و صفت یا از جفت پنجم ترکیب فهمیدیم.

در این مرحله،معلّم فراگیران را تشویق نمی کند.به لحاظ ارتباط چند سویه،بعد از هر نظر یا حدس،معلّم می گوید: متشکّر،ممنون،بله و در آخر معلّم به کمک فرگیران به جمع بندی نظرات می پردازد و به تعریف و تبیین ترکیب وصفی یا موصوف و صفت می پردازد.                                                                      

با آرزوی موفّقیّت

کمیسیون یاددهی یادگیری ـ گروه ادبیّات