حالت برانگیخته آرایشی است که در آن الکترونهای لایه ظرفیت اتم از اوربیتالهای پر به اوربیتالهای خالی انتقال می یابند. ایجاد حالت برانگیخته در اتمها موجب می شود تا یک اتم بتواند دارای چندین ظرفیت باشد.
مثال : اتم گوگرد در گروه ششم جدول تناوبی قرار دارد و طبق قواعد ظرفیتهای مختلف عنصرها که در بحث جدول تناوبی گفته شد، دارای ظرفیتهای 2 و 4 و 6 می باشد. این ظرفیتها را با توجه به آرایشهای حالت پایه و برانگیخته اتم می توان بدست آورد.
تعریف ظرفیت : ظرفیت یک اتم برابر است با تعداد اوربیتالهای دارای یک الکترون در لایه بیرونی اتم. ( تعداد اوربیتالهای تک الکترونی )
اتم گوگرد در حالت آرایش پایه خود قرار دارد و فقط دو اوربیتال تک الکترونی در لایه بیرونی آن وجود دارد. ظرفیت اتم گوگرد در حالت پایه برابر 2 می باشد که همان ظرفیت اصلی است. S: [Ne] 3S2 , 3P4 , 3d0
یک الکترون از اوربیتال 3P به اوربیتال 3d انتقال پیدا کرده است ( ایجاد حالت برانگیخته ) . در این آرایش چهار اوربیتال تک الکترونی در لایه بیرونی ایجاد شده است و گوگرد در این آرایش برانگیخته ظرفیت 4 پیدا کرده است. S: [Ne] 3S2 , 3P3 , 3d1
یک الکترون دیگر نیز از اوربیتال 3S به اوربیتال 3d انتقال پیدا کرده است ( ایجاد حالت برانگیخته ) . در این آرایش شش اوربیتال تک الکترونی در لایه بیرونی ایجاد شده است و گوگرد در این آرایش برانگیخته ظرفیت 6 پیدا کرده است. S:[Ne] 3S1 , 3P3 , 3d2
توجه : چهار اتم برلیم Be ، بور B ، کربن C و سیلیسیم Si به جز در چند مورد خاص در تمام ترکیبهای خود با آرایش برانگیخته شرکت می کنند و نباید آرایش حالت پایه را برای آنها بکار برد