« مشارکت های مردمی» یکی از عبارتهایی است که امروزه در آموزش و پرورش رایج  شده و منظور از آن شیوه هایی است که به وسیله ی آن ها مردم با استفاده از  توانایی های خود ، خدمات کمی و کیفی به آموزش و پرورش ارائه می دهند. از آنجا  که منابع دولتی برای امر مهم آموزش و پرورش محدود و جمعیت جوان کشور رو به  افزایش است ، ضرورت استفاده از مشارکت های مردمی بیش از گذشته احساس می شود.

متولیان آموزش و پرورش در سطح کلان برآن شده اند ، ضمن نهادینه کردن مشارکت   های مردمی و برنامه ریزی جهت جلب و جذب این مشارکت ها ، بخشی از نیازمندی های آموزشی و پرورشی را تأمین کنند.

بدون تردید ، این مهم می تواند با استفاده از  قابلیت های گوناگون خانواده ها عینیت یابد. تجربه ی کشورهای موفق در آموزش و  پرورش گواه این ادعا است که مشارکت اولیاء در ارائه ی خدمات آموزشی و پرورشی  به مدرسه ها ، همواره با اثربخشی چشمگیر، ثبات برنامه ریزی و موفقیت همراه  بوده است.

      اهمیت موضوع:

      مشارکت واقعی و جدی قشرهای متفاوت مردم در اداره ی امور جامعه و بیش از هر جا  در آموزش و پرورش و در سنگر مدرسه معنای درست خود را پیدا می مند. این مشارکت در صورتی تحقق می یابد که بهترین روابط ، یعنی حسن تفاهم ، اعتماد ، همدلی ،  هم اندیشی و صمیمیت میان اولیاء و مربیان برقرار باشد.

      موانع و کاستی ها:

      کاستی های جلب مشارکت مردمی را در عوامل ذیل می توان یافت :

      1.   ضعف مدارس در برقراری ارتباط با اولیاء و اطلاع رسانی صحیح و به موقع.

      2.  ضعف در برنامه ریزی و عملکرد یا  ناهماهنگی در نگرش ها  و تصمیم گیری ها

      با توجه به گوناگونی مدارس از نظر آموزشی ، اجتماعی و فرهنگی.

      3.   فعال نبودن دانش آموزان در امر مشارکت.

      4.   فعال نبودن معلمان در امر مشارکت.

      5.   نبود تبلیغات و آگاه سازی برای جلب مردم به مشارکت .

      راهکارها:

      مهم ترین عامل در ایجاد جلب مشارکت های مردمی در آموزش و پرورش آگاه کردن  مردم از تمام جوانب مشارکت است. برای این منظور می توان به اقدامات زیر دست  زد:

      1.   شرکت دادن مردم در جلسات عمومی انجمن اولیاء و مربیان.

      2.   ترغیب خانواده ها به شرکت مستمر در کلاس های آموزش خانواده.

      3.   گسترش تبلیغات رادیو  و تلویزیونی در این زمینه.

      4.  استفاده از نقش شوراهای آموزش و پرورش در جهت آگاهی دادن به مردم.

      5.  دعوت از اولیاء برای حضور مکرر در مدرسه و پیگیری وضعیت تحصیلی فرزندان خود.www.zibaweb.com

      6.   برپایی نمایشگاهی از حاصل کار دانش آموزان و معلمان.

      7.   تجلیل از افراد خیر و معرفی آنان به مردم.

      8.   دعوت از اولیاء جهت بازدید از مدرسه های موفق.

      9.   تشویق مردم به مطالعه ی مجلات علمی و تربیتی.

      روش های پیشنهادی برای جلب مشارکت:

      1.  آگاه ساختن معلمان در مورد توانایی و ظرفیت عظیم اولیاء در آموزش و پرورش  کودکان و نوجوانان.

      2.  آموزش معلمان در جهت تقویت مهارت های ارتباطی آنان با اولیاء برای شناخت  بهتر انتظارات و نیازهای طبقات مختلف اجتماعی.

      3.   ایجاد تغییر و تحول در نحوه ی تشکیل انجمن اولیاء و مربیان در مدرسه.

      4.   تقویت مهارت های آموزشی و پرورشی اولیاء.

      5.  ایجاد تحول در جامعه ی محلی اطراف مدرسه، بازدید معلمان از خانه ی دانش  آموزان پر مسئله، حضور داوطلبان در مدرسه و ...

      راههای گسترش مشارکت اولیاء و مربیان:

      مهم ترین انتظارات اولیاء از مدیران بر اساس نتایج به دست آمده عبارتند از:

      1.  حضور همه جانبه ی اولیاء و مربیان در تصمیم گیری های آموزشی و اداره ی مدرسه.

      2.  اطلاع رسانی دقیق و به موقع درباره ی وضعیت تحصیلی و تربیتی دانش آموزان  و مسائل و مشکلات مدرسه.

      3.   قدردانی از فعالیت ها و همکاری های اولیاء در مدرسه.

      4.   ایجاد فضای لازم برای رشد و شکوفایی استعدادهای دانش آموزان.

      5.   استفاده مناسب از توانایی های تخصصی و مهارتی اولیاء.

      6.   برگزاری جلسات مشترک اولیاء و مربیان به طور مستمر.

     7.   کیفیت بخشی به امر آموزش در مدرسه