آموزش معلمین پیشدبستانی و ابتدایی
مطابق برنامه LOGSE مربیان و معلمین مراکز پیشدبستانی و ابتدایی ملزم به برخورداری ازمدرک دانشگاهی میباشند. گفتنیست که علاوه برمدرک دانشگاهی، افرادبرخوردار ازمدارک دیگر حرفهای نظیر فارغالتحصیلان مدارس پرستاری و یا آموزشی ابتدایی وآموزشهای حرفهای نیزازمجوزتدریس درمراکزآموزشی مذکور برخوردار میباشند.
تاریخچه
تاریخچه قوانین دولتی آموزش معلمان پیشدبستانی و ابتدایی در اسپانیا به دوره اولیه پایهگذاری سیستم آموزشی در کشور باز میگردد. بطور دقیقتر میتوان گفت که قوانین سیستم آموزشی معلمان مقاطع ابتدایی از قرن نوزدهم به مورد اجراء گذارده شد. پس از تأسیس نخستین مرکز آموزش معلمان طی سال 1839 با عنوان (Escueta Normal de Maestros) این مدارس از رشد چشمگیری طی قرن 20 برخوردار گردیده و به ارائه مدل آموزشی خاصی به گروههای کثیری از معلمان اسپانیایی تا سال 1970میلادی پرداختند. در آن اثنا، مطابق با برنامه فرآیند عمومی آموزش (LGE) فرآیند تکمیل دورههای آموزش معلمان در دانشگاهها مورد بررسی قرار گرفت. پس ازسال 1970دانشگاهها (Escuetas) به آموزش عمومی معلمین پرداخته و جانشین مراکز آموزش معلمان گردیدند. در این راستا، با توجه به رشد سطح آموزش مقدماتی معلمین، ضرورت ارائه آموزشهای عمومی و مقدماتی (EGB) به معلمان مقطع آموزشی ابتدایی نیز ضروری گردید. مطابق برنامه LGE معلمان آموزش ابتدایی و پیشدبستانی ملزم به برخورداری از مدرک و گواهینامه مهندسی فنی و یا معماری و گذراندن دوره 3 ساله آموزش عالی میباشند. چارچوب اصلی دروس آموزش معلمین ابتدایی مطابق برنامه (LGE) که طی دهه 70 پیشبینی گردید بر دروس علوم ابتدایی و پیشدبستانی، علوم انسانی، فلسفه و آموزش تخصصی تمرکز بیشتری میگردد. با توسعه سیاستهای آموزشی مطابق برنامه LOGSE طی سال 1990، ساختار آموزش معلمان ابتدایی اصلاح گردید. به طور کلی می توان گفت که تاریخچه وضع قوانین آموزش معلمان در نظام آموزشی اسپانیا به قرن 18 میلادی باز میگردد. پس از اعمال اصلاحات مداوم در حوزه آموزش کشور، نخستین مرکز آموزش معلمان کشور با عنوان "میلستوس" طی سال 1839 تأسیس شد. مرکز آموزش معلمان میلیستوس بهعنوان مدل آموزشی نظام آموزش اسپانیا عملاً تا سال 1970 تداوم یافت. این درحالی آست که درسال1970 مطابق قوانین آموزش اسپانیا (LGE) مسؤولیت برگزاری و نظارت بر دورههای آموزش معلمان پیش دبستانی وابتدایی به دانشگاههای کشور محول گردید.
طبق قانون مصوب1970،مراکز جدیدی تحت عنوان مراکز آموزش مقدماتی معلمان " EGB " جایگزین سیستم پیشین آموزش معلمان در دانشکدهها گردید. هدف از تشگیل چنین مراکزی بالا بردن سطح آموزش معلمان پیش دبستانی و تقویت ساختار آموزش مقدماتی معلمان (EGB) بود. چهارچوب سیاستهای آموزشی دهه 70، بر تخصص معلمان مقاطع آموزش ابتدایی و پیشدبستانی در تدریس دروس آموزشی متمرکز بود. این در حالی است که طی اصلاحات آموزشی دهه 1990، تعریف جدیدی از آموزش مقدماتی معلمان ارائه گردید. به عبارت دیگر ساختار آموزش مقدماتی معلمان از نظر سازماندهی و محتوا بازسازی گردید. هدف از اعمال چنین اصلاحاتی منطبق ساختن نیازهای آموزش معلمان با نیازهای آموزشی کشور بود. از جمله قوانین اصلاحی آموزشی میتوان به لزوم برخورداری کلیه معلمان مقاطع آموزش ایتدایی و پیش دبستانی از مدرک "میسترو " اشاره نمود.قوانین ویژه معلمین واجد شرایط تدریس در مقاطع پیش دبستانی که از تحصیلات دانشگاهی برخوردار نمیباشند،دراساسنامه آموزش کشور اسپانیا لحاظ گردیده است. شیوه ارائه مدرک آموزشی" میسترو " که جهت تدریس به خردسالان و دانشآموزان مقطع پیشدبستانی توسط شورای سلطنتی اسپانیا به معاونین اعطا میگردد در سال 1991 تغییر یافته و فهرست تخصصها و مهارتهای عمومی معلمان مقطع آموزشی مذکور در اساسنامه آموزشی اتخاذ گردید.
دورههای آموزشی
آموزش معلمین مراکز پیش دبستانی و ابتدایی در دانشگاههای آموزش معلمان (Escueals) طی یک مرحله آموزشی 3 ساله صورت میگیرد. در حال حاضر طی دورههای آموزش معلمین مراکز پیشدبستانی و ابتدایی 7 تخصصی آموزش ابتدایی و نحوه تعلیم آن، زبان خارجی (انگلیسی و فرانسوی)، آموزش جسمانی، آموزش موسیقی، آموزش تخصصی و آموزشهای سمعی و بصری (گفتاری و شنیداری) به دانشجویان ارائه میگردد. قوانین مشترکی در کلیه دانشگاههای آموزش معلمان در خصوص برنامههای آموزش معلمین مرکز پیشدبستانی و ابتدایی وجود دارد. به نحویکه دورههای تحصیلی کلیه رشتههای این مقطع بر حداقل 180 روز آموزشی بالغ میگردد. زمان کلاسی نیز بر20 تا 30 ساعت در هفته به علاوه دروس عملی مشتمل میگردد. طبق قوانین مذکور، تحت هیچ شرایطی مدت زمان کلاس (دروس تئوری) از 15 ساعت در هفته تجاوز نمینماید. این قوانین همچنین به ارائه ساختارهایی برای دانشگاههای آموزش معلمان ابتدایی (Escueals)
منتهی میگردد که بر سری موضوعات مرتبط با آموزش ابتدایی و مباحث روانی تعلیمی، تئوری آموزش عمومی، مؤسسات آموزش پیشدبستانی و ابتدایی و نوع سازماندهی این مراکز، روانشناسی آموزشی و بهبود سن تحصیل، آموزش جامعه شناسی، تئوری آموزش کوتاه مدت و مؤسسات ارائه کننده این قبیل آموزشها، به کارگیری تکنولوژیهای جدید در آموزش و برخورداری از آموزش عملی و مناسب درقالب حداقل320 ساعت آموزش مشتمل میگردد.
چارچوبهای قانونی
قوانین ویژه معلمین واجدشرایط تدریس در مقاطع پیش دبستانی که ازتحصیلات دانشگاهی برخوردار نمیباشند. دراساسنامه آموزش کشور اسپانیا قید گردیده است. شیوه ارائه مدرک آموزشی" میسترو " که جهت تدریس به خردسالان و دانشآموزان مقطع پیشدبستانی توسط شورای سلطنتی اسپانیا به معاونین اعطا میگردد در سال 1991 تغییر یافته و فهرست تخصصها و مهارتهای عمومی که معلمان مقطع آموزشی مذکور در اساسنامه آموزشی اتخاذ گردید.از جمله مهمترین چارچوبهای قانونی ویژه مراکز آموزش پیشدبستانی و ابتدایی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- برنامه LOGSE در خصوص ساختار و گواهینامههای معلمین آموزش ابتدایی.
2- حکم سلطنتی مصوب سال 1991 در خصوص مدارک مورد نیاز معلمین مراکز پیش دبستانی و ابتدایی.
نهادهای مرکزی
دولت اسپانیا به دانشگاهها در ارائه مدارک معتبر و اجرای قوانین کلی تحصیلی، توصیهها و مشاورههایی ارائه مینماید.مسوولیت ارزیابی واعتباربخشی مدارک تحصیلی معلمین مقطع ابتدایی نیزبرعهده شوراهای دانشگاهی است. بر این مبنا قوانین و مدارک دانشگاههای خصوصی نیز که به ارائه مدارک مختلفی منتهی میگردد از طریق شوراهای دانشگاهی ارزیابی و سنجش میگردد. آموزش معلمین سطوح پیشدبستانی و ابتدایی در دانشگاههای آموزش معلمین (Escueals) ، دانشکدههای آموزش معلمان و مؤسسات غیررسمی آموزش معلمان صورت میگیرد. دانشگاههای آموزش معلمان (Escuelas) و مؤسسات آموزش معلمان به صورت مشترک به آموزش معلمان ابتدایی و بصورت منظم و در ارتباط با یکدیگر میپردازند. این قبیل ارتباطات به گونهای است که مراکز مذکور حتی در تشکیل جلسات دروس عملی و دوره تحصیلی و معیارهای استخدام کادر آموزشی (اساتید) به مشارکت با یکدیگر مبادرت مینمایند.
ارزیابی تحصیلی
ارزیابی دانشجویان دورههای آموزش معلمان در سطح دانشگاه بر عهده دانشگاهها و گروههای آموزشی مربوطه میباشد. به کلیه دانشجویانی که موفق به گذراندن دورههای آموزش معلمان در دانشکده ملی آموزش معلمان اسپانیا گردند. مدرک علمی "میسترو" در رشتهی تخصصی مربوطه اعطا میگردد.
پذیرش تحصیلی
از جمله پیش نیازهای دانشگاهی آموزش معلمین مراکز پیشدبستانی و ابتدایی (Escueals) و یا مؤسسات آموزش معلمان میتوان به قبولی در آزمون تعیین سطح دانشگاهی (COU) قبولی در آزمون سال دوم مراکز پیش دانشگاهی، گذراندن آموزش حرفهای و تخصصی سطح Fpll ، سطح پیشرفته آموزش حرفهای و مدارک معادل موارد مذکور اشاره نمود. علاوه بر این افراد برخوردار از مدرک تکنسین تخصصی و یا تکنسین حرفهای در رشتههای تخصصی از مجوز ثبتنام به طور مستقیم در این دانشگاهها برخوردار میباشند که بر 30 درصد از کل افراد ثبتنامی مشتمل میگردد.
استخدام معلمین
مسؤولیت استخدام معلمین مقاطع آموزش ابتدایی و پیش دبستانی در کشور اسپانیا بر عهده دانشکده ملی آموزش معلمان Scholas universitias و مراکز آموزش معلمان مقاطع آموزش پیش دبستانی و ابتدایی است.
آموزش معلمین مقطع متوسطه
تاریخچه
در مقابل رویههای ایجاد شده برای معلمین مقاطع آموزش پیش دبستانی و ابتدایی، معلمین آموزش متوسطه عموماًًًًً در دانشگاهها تحصیل مینمودند. از این روی، معلمین این سطح به صورت اختیاری تحصیل درمدارس و مراکز عالی آموزش معلمان مبادرت می نمودند. طی سال 1970 و با وضع برنامه LGE رویه فوق تغییر یافته و آموزش معلمین مراکز متوسطه در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی اجباری گردید. تا پیش از سال 1970، مطابق برنامه LGE برای معلمان درحوزههای مختلف آموزش متوسطه درجاتی پیشبینی شده بود که آنها قادر به اخذ مدارک لینکشادو، مهندسی یا معماری، مدارک BUP و COU ودیگر انواع گواهینامههای آموزش حرفهای، مرتبط با موضوعات دروس تدریسی خود بودند. معلمین آموزش حرفهای مشتمل برآموزش عملی و نظری (FPI و PII) نیز ملزم به برخورداری از مدرک مهندسی فنی یا درجه معماری فنی میباشند. اساتید آموزش فنی و رشتههای سطوح FPI نیز ملزم به برخورداری از گواهینامه FPII میباشند. علاوه براین، معلمان نیازمند آموزشهای تعلیمی میباشند. که به کسب آن در مؤسسات علوم آموزشی مبادرت مینمایند. با اتمام این مرحله معلمین به احراز مدرک شایستگی تعلمیی (CAP) نائل میآیند. گفتنی است که دانشجویان برخوردار از آموزشهای ویژه دانشگاهی و افراد برخوردار از تجربه تدریس، از گذراندن این مرحله معاف میباشند. لازم به ذکر است که درچنین آموزشهایی نیاز به اساتید کارگاهی و کارگاههای آموزشی نیست. با اجرای برنامه LOGSE ، طی سال1990، 2 گروه آموزشی در این سطح آموزشی ایجاد گردید. طی سطح اول آموزش معلمین برخوردار از مدرک لینکشادو، مهندسی یا معماری از امکان تدریس در مدارس متوسطه، مراکز پیش دانشگاهی یا آموزش حرفهای برخوردار میباشند. مطابق سطح دوم آموزش معلمین برخوردار از گواهینامه معمار فنی یا مهندسی فنی، از مجوز تدریس در مراکز آموزش حرفهای و تخصصی متوسطه و پیش دانشگاهی برخوردار میگردید. این در حالی است که در سیستم سابق آموزشی از گروههای معلمین آموزش فنی و حرفهای، توسط معلمین الزامی است. گفتنی است که این گواهینامه پس از گذراندن آموزش فنون تعلیمی به فارغ التحصیلان ارائه میگردد. گفتنی است که معلمین برخوردار از مدرک استادی یا لینکشادو و معلمین دارای تخصصهایی در زمینههای روانشناسی، تعلیمی و تکنولوژی معلمینی برخوردار از20 سال تجربه تحصیل در مدارس عمومی وخصوصی، گذراندن از این نوع آموزشها معاف میباشند.
قوانین آموزشی
چهارچوب قانونی آموزش مقدماتی معلمان کشور اسپانیا طبق قانون اصلاحات دانشگاه ( LRU ) مصوب سال 1983 و قوانین بعدی تعیین گردید. قوانین مربوط به آموزش تخصصی معلمان در سال 1995 تصویب گردیده و برنامههای درسی و شرایط پذیرش مدرسین به واسطه تصویب قانون 1996 طراحی گردید.قوانین عمومی آموزش معلمان مصوب 1970 در زمره قوانین اصلی مقطع آموزش معلمان قرار داشته و همچنان قابل اجرا است. از جمله مهمترین چارچوبهای قانونی ویژه آموزش معلمین مقطع متوسطه میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- برنامه LOGSE در خصوص آموزش معلمین مقطع متوسطه در سطوح غیر دانشگاهی.
2- قانون مصوب سال1983درخصوص تدوین فرآیند آموزش دانشگاهی معلمین مقطع متوسطه (LRU).
3- قانون مصوب سال 1970درخصوص فرآیند عمومی آموزش (LGE).
دوره های آموزشی
معلمین مقطع متوسطه، نیازمند برخورداری از مدرک آموزش حرفهای و تخصصی درقالب 16 تخصص سازماندهی شده مطابق با حوزههای مختلف آموزش متوسطه میباشند. برنامههای آموزشی رشتههای مذکور حداکثر بر75 و حداقل60 واحد درسی مشتمل میگردد. که طی سال تحصیلی به دانشجویان ارائه میگردد. دوره تحصیلی نیز در دو جزء تحصیلات تئوری و آموزش حرفهای وعملی. سازماندهی گردیده است. دروس تئوری و عملی نیز خود بر دروسی مشتمل میگردد. ارائه دروس تخصصی ویژه بستگی به انتخاب دانشجو دارد. از جمله دروس اجباری میتوان به علوم اجتماعی، تعلیمی و جنبههای روانشناسی مرتبط با آموزش متوسطه اشاره نمود. موضوعات دروس انتخابی نیز از جنبههای علمی، فنی و آموزشی مشتمل میگردد. که به کمتر از20 درصد از کل رشتهها و واحدهای تئوری و عملی (حداقل 40 واحد درسی) مشتمل میگردد. دروس عملی نیز بر15 واحد درسی مشتمل میگردد. در حدود 10 واحد از آن بر دروس عملی، تجزیه و تحلیل، انعکاس و ارزیابی برنامههای آموزشی میگردد. برای تخصصیهای مرتبط با آموزش حرفهای و تخصصی توجه خاصی به فرآیند آموزش ضمن خدمت معطوف گردیده است.
پذیرش تحصیلی
معلمین مراکز آموزش متوسطه ملزم به برخورداری از مدرک لینکشادو، مهندسی، معماری و یا مدارک معادل با آنها میباشند. علاوه بر این افراد برخوردار از مدرک حرفهای، ملزم به گذراندن آموزش تخصصی در رشته تخصصی خود میباشند. پس ا ز اجرای مقررات برنامه LOGSE در خصوص معلمین مدارس متوسطه، از سال 2000 سیستم اعطای مدرک شایستگی تعلیمی تحت عنوان (CAP) به مورد اجرا درآمده است. شرایط پذیرش معلمین مقطع آموزش متوسطه بنا بر دورههای آموزش فنی و حرفهای و دورههای آموزش غیر حرفهای (آکادمیک) متفاوت میباشد. دروس تخصصی فنی و حرفهای بر اساس تخصص و نیز در رابطه با دروس مختلف مقاطع آموزش متوسطه سازماندهی میگردد. شوند. برنامههای آموزش فنی و حرفهای در قالب 60-50 واحدهای عملی تدریس حرفهای که به دانشجویان ارائه میگردد. گفتنی است که واحد های تئوری ـ عملی شامل دروس عمومی و موضوعات تخصصی با توجه به رشته انتخابی دانشجویان میباشد. ازجمله دروس عمومی دورههای آموزش معلمان مقطع آموزش متوسطه میتوان به موضوعات اجتماعی، آموزشی و روان شناختی اشاره نمود.دروس اختیاری فنی و غیر فنی آموزش معلمان از کمتر از 20 % کل واحدها متشکل میگردد. حداقل واحدهای عملی تدریس متشکل از 15 واحد درسی است که حداقل 10 واحد درسی آن از طریق تدریس عملی در مراکز آموزش متوسطه ارائه گردیده و سایر واحدها تحت عنوان آمادگی آموزشی و تجزیه و تحلیل و ارزیابی برنامههای آموزشی تعلیم میگردد.گفتنیست که دراحرازتخصصهای آموزش فنی واحدهای عملی تدریس بهصورت کار عملی فنی و حرفهای ارائه میگردد.
کادر مراکزآموزش پیشدانشگاهی
کادر حرفهای
از جمله مهمترین کادر حرفهای مراکز آموزش غیردانشگاهی کشور اسپانیا می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- کادر پرستاری که عهدهدار مسوولیت مراقبت و نظارت بر سلامت دانشآموزان بیمار و تجویز دارو و ارائه خدمات مراقبتی اولیه به آنان میباشند.
2- کادر گفتار درمانی که عهدهدار مسوولیت کشف بینظمیهای رفتاری و تغییرات متناوب کلام و ارائه کمکهای لازم در این زمینه میباشند.
3- کادر فیزیوتراپی که عهدهدار مسوولیت زیر نظر گرفتن رفتارهای فیزیکی و جسمانی دانشآموزان و کشف مشکلات جسمانی آنان و نظارت بر سلامتی دانشآموزان در زمان عدم حضور کادر پرستاری میباشند.
4- ناظمین مدارس که عهدهدار مسوولیت نظارت بر رفتار دانشآموزان در راهروهای مدارس به هنگام زنگ تفریح و عدم حضور معلمین در کلاس، ارائه خدمات رفاهی نظیر تدارک سرویس ایاب و ذهاب، سرویس بهداشتی و آرایشی و تغذیه به دانشآموزان میباشند.
گفتنی است که ناظمین مدارس ملزم به برخورداری از حداقل مدرک (FPII) میباشند.
5- کادر مشاورین تحصیلی که به ارائه خدمات مشاوره تحصیلی به دانشآموزان مبادرت مینمایند.
کادر اداری و خدماتی
از جمله مهمترین اعضای کادر اداری و خدماتی مراکز آموزش پیشدانشگاهی کشور اسپانیا میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
1- کادر اداری مشتمل بر کادر امور دفتری، اپراتورها و کادر پردازشگری اطلاعات.
2- کادر خدماتی مشتمل بر سرایداران، نگهبانان، پرسنل نظافت رستوران مدیریت رستوران، رانندگان، باغبانان، خیاطها و پرسنل لباسشویی.
3-کادر کامپیوتری مشتمل بر برنامهسازان – تحلیلگران و مسوولین مراکز آرشیو، فیلم و اسناد مراکز آموزشی.
4-کادر کتابخانه مشتمل بر کتابداران و کمک کتابداران.
فرصتهای خدمتی معلمین مقاطع آموزش پیش دانشگاهی
تاریخچه
از نقطه نظر تاریخی فرصتهای خدمتی معلمین در مدارس آموزش متوسطه و ابتدایی متفاوت میباشد. معلمین آموزش ابتدایی در اسپانیا از موقعیتهای کاری موقت تا سال1970 برخوردار بوده و حقوق خود را از طریق دولت دریافت مینمودند. علاوه براین، نرخ نزولی دانشآموزان این مقطع بهویژه در مناطق روستایی مشکلاتی را برای حرفه آموزش معلمان این مقطع بوجود آورده بود. معلمان آموزش متوسطه نیز به طور سنتی از فرصتهای آموزشی مرتبط با نیازمندیهای آموزش عالی بهرهبرداری نموده و به فعالیت در بخشهای مختلف آموزشی مبادرت مینمودند. با اجرای فرآیند عمومی آموزشی طی سال 1970 موقعیت معلمین با تغییرات اساسی مواجه گردید که از آن جمله میتوان به لحاظ نمودن کلیه معلمان در برنامه EGB اشاره نمود. گفتنی است که این برنامه بر امور اقتصادی و فرصتهای شغلی برای معلمین مشتمل میگردید. این فرآیند و قوانین بعدی به هماهنگی کادر آموزشی به طور منظم در هر دو بخش عمومی و خصوصی و در کلیه سطوح آموزشی منجر گردید. لازم به ذکر است که در مفاد این قوانین بر مدارک مورد نیاز تدریس در مراکز مختلف تحصیلی، عضویت در گروههای آموزشی، استانداردهای قانونی و کاری و دیگر جنبههای فرصت خدماتی معلمین تأکید عمدهای لحاظ گردیده است. علاوه بر این، مطابق قانون فوق، معلمان کشور مشمول قانون خدمات اداری و دولتی گردیدند. طی سال 1978 همچنین قوانینی در جهت اصلاح قوانین پیشین خدمات عمومی و رسمی معلمین جوامع مستقل وضع گردید. با تدوین برنامه LOGSE و پذیرش آن طی سال1990، از این برنامه تحت عنوان چارچوب جدید قانونی خدمات عمومی معلمین یاد میگردد. در حال حاضر و بنا برقانون مذکور، به اجرای قوانین خاص خود درخصوص آموزش رسمی کادر آموزش مبادرت مینمایند و این در حالی است که قوانین پایه برنامه LOGSE نیز از اعتبار برخوردار میباشد. معلمین مدارس خصوصی نیز از قوانینکاری ویژه خود برخودار میباشند. دولت اسپانیا، پس از انجام مشاورههایی با اتحادیههای معلمان، وزارت آموزش و وزارت کاربه تعیین حداقل درآمد معلمان مراکز آموزش خصوصی و دولتی مبادرت مینمایند.
قوانین آموزشی
قانون ویژه فرصتهای اشتغال به شغل معلمی در مدارس کشور در قالب فرآیند معیارهای بهبود خدمات عمومی معلمین طی سال1984 به مورد اجراء در آمده و طی سال 1988اصلاح گردید. طی سال 1995 نیز قوانین جداگانهای در خصوص رویه حقوق بازنشستگی معلمین مقاطع مختلف آموزشی به تصویب رسید. علاوه براین برنامه اصلاحیه فرآیندعمومی آموزش با عنوان (LODE) طی سال 1985 به عنوان معیاری برای استخدام و اخراج معلمان در نظر گرفته شد بعدها طی سال 1995، قوانین فوق در قالب برنامه LOPEG اصلاح گردید علاوه براین، حدود صحیح فاکتورهای ساختار آموزش معلمان سال 1978 اعم از آزادی تحصیلی، آزادی همکاری با اتحادیههای کاری و مشارکت در جهت نظارت و مدیریت مناسب موسسات عمومی مشخص گردید. فرآیند سازماندهی عمومی سیستم آموزشی (LOGSE) تدوین یافته طی سال1990 برگروههای جدید کادر آموزشی غیردانشگاهی و تشریح ویژگیهای اصلی این افراد تأکید مینماید. علاوه براین چندین حکم سلطنتی در خصوص تعیین جایگاه معلمین، عضویت آنان در کادر استخدامی کشور، ارائه تخصصهای کاری و آموزشی به آنان، انتقال معلمین، قوانین ویژه آزمونهای جامع جهت تعیین سطح معلمین به تصویب رسیده است. تدوین برنامه LOPEG طی سال 1995 نیز بر ارتقاء کارآییهای معلمین تأکید دارد. کادر خصوصی و غیردانشگاهی حوزه آموزش نیز بر مبنای قانون مصوب سال1980 از قوانین کار ( در خصوص ارتباطات شغلی و استخدامی معلمین به فعالیت میپردازند.
نهادهای مرکزی
دولت اسپانیا مسئول تعیین خط مشی پرسنلی و اجرایی و تنظیم قدرتها در امور اداری و خدماتی کشور میباشد. مطابق قانون اساسی کشور وزارت خدمات کشور نیز عهدهدار مسئوولیت هماهنگی و نظارت برروند اجرای خط مشیهای دولتی درخصوص استخدام کادر آموزشی و مدیریتی مراکز آموزش کشور جوامع مستقل نیز به تنظیم قوانین خدمات عمومی خود میپردازند کادر آموزشی مؤسسات خصوصی نیز مشمول قانونکار بوده و توسط دولت و سازمان استخدامی کشور مورد نظارت و ارزیابی قرار میگیرند. برنامههای LOPEG و LODE نیز مطابق معیار ویژه و معینی در خصوص استخدام و اخراج کادر آموزشی تدوین گردیدهاند.
شرایط استخدامی معلمین
از جمله مهمترین شرایط استخدامی جهت استخدام معلمین مقاطع مختلف آموزش در مراکز دولتی میتوان به موارد ذیل اشاره نمود :
الف )برخورداری از متبوعیت کشور اسپانیا یا عضویت در اتحادیه اروپایی (پیش بینی هایی برای شهروندان دیگر کشورهای اروپایی اتخاذ گردیده است) گفتنی است که داوطلبین غیراسپانیایی ملزم به پیروی از قوانین اسپانیا به طور کامل میباشند.
ب )برخورداری از سن بیش از 18 سال.
ج )عدم مواجهه با هیچگونه ناراحتی جسمی و روانی ناسازگار با آموزش.
د )عدم سوء سابقه اخراج از مناصب اداری و خدماتی در گذشته.
ر )برخورداری از گواهینامه آموزش عمومی پایه جهت تدریس در سطح آموزش ابتدایی و پیشدبستانی
ز ) برخورداری از مدرک لینکشادو، معماری یا مدارک معادل آموزش آن جهت تدریس در مراکز حرفهای و تخصصی.
گفتنی است که در برخی از تخصصهای مرتبط با آموزش حرفهای برخورداری گواهینامه مهندسی فنی، معماری فنی و مدارک معادل آن الزامی است. علاوه بر این کلیه داوطلبان ملزم به برخورداری از مدرک حرفهای و تخصصی میباشند لازم به ذکر است آندسته از معلمین که از مدرک لینکشادو در آموزش تعلیمی و نیز تخصصهایی در زمینه روانشناسی، علوم تعلیمی و تکنولوژی و یا تجربه تدریس در مؤسسات آموزش خصوصی و عمومی برخوردار باشند، از گذراندن این پیش نیاز معاف میباشند.
آموزش معلمین مراکز آموزش خصوصی
مراکز و مؤسسات خصوصی به استخدام معلمین خود با توجه به قوانین استخدامی خاص مبادرت مینمایند. استخدام معلمین مراکز آموزشی خصوصی بر مبنای توافقات میان شورای آموزشی رؤسا و مالکین مؤسسات آموزشی صورت میگیرد. گفتنی است که چنین معیاری بر برنامه Lode و بخشی از برنامه LOPEG در خصوص ارزیابی شایستگی و توانایی داوطلبان استوار میباشد. کادر آموزشی مراکز خصوصی ملزم به گذراندن دورههای3 تا 6 ماهه آموزشی در قالب آموزش پایه میباشند. گفتنی است که پس از اتمام دورههای مذکور معلمین به استخدام ثابت مراکز در میآیند. بر طبق توافقات جمعی در مراکز آموزش خصوصی، کادر آموزشی برمبنای ظرفیتها، درجات تحصیلی، و استعداد و توانایی شغلی گروهبندی می گردند.
قوانین اخراج کادر آموزشی
مطابق برنامه LODE ، قوانین اخراج معلمین از مراکز آموزشی عمومی تدوین گردیده که اصلاحاتی در این برنامه در برنامه LOPEG صورت پذیرفته است. اخراج معلمین از مراکز آموزش عمومی براساس اعلان شورای آموزشی و با اکثریت آراء صورت گرفته و دلیل اخراج معلم به طور کامل بازگو گردد.
حقوق و مزایای کاری معلمان
حقوق و مزایای معلمین سطوح مختلف آموزشی غیردانشگاهی برحسب گروه تخصصی، طبقات آموزشی، سطوح و ارشدیت معلمین تنظیم و پرداخت میگردد. معلمین مراکز آموزش دولتی بر موارد ذیل مشتمل میگردد :
1- حقوق پایه که به طور استاندارد به کلیه معلمین پرداخت میگردد.
2- حقوق ارشدیت که براساس تعداد سنوات خدمت آموزشی و همکاری با گروهها آموزشی و پرداخت میگردد.
3- گفتنی است که پرداخت حقوق ارشدیت معلمین هر 3 سال یکبار صورت میپذیرد.
4- حقوق مازاد و اضافه کاری که 2 بار در سال علاوه بر حقوق پایه به معلمین پرادخت میگردد.
در جوامع مستقل نیز حقوق ومزایای معلمان بصورت ترکیبی مشتمل بر 3 جزء به شرح ذیل به آنان ارائه میگردد :
1- حقوق ثابت و مشترک برای هر گروه از معلمین
2- حقوق متناسب با سطوح تحصیلی و تخصصی آنان
3- حقوق 6 سال یکبار مبتنی بر درجه ارشدیت و تخصص معلمین که به معلمین برخورد از مدت زمان 1000-600 ساعت تدریس طی 6 سال تحصیلی پرداخت میگردد.
در مراکز آموزش خصوصی نیز حقوق و مزایای کادر آموزشی برحقوق پایه، عرضه دستمزدهای انتقالی و بهرهوری کاری و مزایای یازده ماهه مشتمل میگردد.
زمان کاری معلمین
معلمین مراکز آموزش دولتی از 5/37 ساعت کاری در هفته برخوردار میباشند. گفتنی است که 30 ساعت از این زمان به فالیتهای آموزشی (کلاسی) اختصاص مییابد. از 30ساعت مذکور حداقل مدت 25 ساعت آموزشی به آموزش ابتدایی و 18 ساعت به آموزش متوسطه اختصاص مییابد. به طور کلی میتوان گفت که ساعات سالانه آموزش مراکز دولتی بر1180 ساعت مشتمل میگردد. که از این زمان، 850 ساعت به ساعات کلاسی و بقیه زمان به عنوان ساعات استراحت منظور میگردد. میزان فعالیت روزانه معلمان مدارس خصوصی نیز بستگی به توافقات جمعی شوراهای تصمیمگیری مراکز آموزشی دارد گفتنی است که این توافقات در مؤسسات آموزش ابتدایی بر32 ساعت آموزشی در هفته (1398ساعت در سال) بالغ میگردد. در دیگر سطوح آموزشی توافق بر ارائه آموزش 27 ساعت در هفته (1089ساعت در سال) میباشد که 237 ساعت آموزش تکمیلی را نیز باید به این ساعات اضافه نمود. علاوه براین 50 ساعت نیز به روز نمودن فعالیتهای آموزشی اختصاص مییابد.
تعطیلات رسمی کادر آموزشی
تعطیلات رسمی کادر آموزشی مراکز آموزش عمومی و خصوصی بر تعطیلات یک ماهه تابستانی، تعطیلات 8 روزه عید پاک و تعطیلات 15 روزه عید کریسمس مشتمل میگردد. به استثنای تعطیلات فوق، معلمان مراکز آموزش عمومی از تقویم کاری منظم (بین اول جولای تا 31 آگوست) برخودار میباشند. تعطیلات کادر آموزش مدارس خصوصی نیز بر تعطیلات یک ماهه تابستانی، تعطیلات10روزه بین سال تحصیلی ( که عمدتاً در خصوص معلمین مراکز آموزش ابتدایی مصداق مییابد)، تعطیلات 5روزه در سال، تعطیلات عید پاک و کریسمس مشتمل میگردد. علاوه براین، هر سال50 در صد از کادر آموزشی از تعطیلات مازاد2 هفتهای طی فصل ثابت برخوردار میگردند. گفتنی است که تعطیلات فوق در خصوص مداری ارائه کننده رشته های آموزشی تابستانه مصداق نمییابد.
بازنشستگی معلمین
قانون بازنشستگی معلمین مراکز دولتی طی سال 1995 اصلاح گردید.. مطابق این قانون سن بازنشستگی معلمین به رده سنی 65 سالگی کاهش یافت. این در حالی است که برخی از معلمین به ارائه تقاضای بازنشستگی خود طی سن60 سالگی بطور داوطلبانه مبادرت مینمایند. که در این صورت ملزم به برخورداری از حداقل سنوات خدمتی به مدت 15سال میباشند. علاوه بر این گاهی اوقات بازنشستگی بر اثر ناتوانی جسمی و روحی افراد و یا مواجهه با صدمات جسمی زودتر ازموعد مقررصورت میگیرد. به طور کلی میتوان گفت که سن اجباری بازنشستگی در مراکز آموزش دولتی 65 سال میباشد. در مراکز آموزش خصوصی نیز سن بازنشستگی 65سال میباشد. این درحالی است که معلمین محروم از حق بیمه و یا بیمه دورهای مجاز به تدریس تا سن 70 سالگی میباشند.
آموزش اساتید دانشگاهی
مطابق برنامه (LRU) اساتید دانشگاهها ملزم به برخورداری از مدرک دکتری میباشند. عناوین استاد و استادیار دانشگاه به افراد برخوردار ازمدرک لینکشادو، معماری یامهندسی ویا حوزههای علوم تخصصی دیگر توسط شوراهای دانشگاهی اعطا میگردد.
تاریخچه
ازدیدگاه تاریخی، آموزش اساتید دانشگاه دراسپانیا دردانشگاهها اجراء میگردیده است. طی سال 1857مطابق با فرآیند ساختارعمومی آموزش، حداقل پیش نیاز تدریس در دانشگاهها، برخوردارازمدرک دکتری اعلام گردید.گفتنی است که این پیش نیاز درکلیه رشتهها و برای کلیه اساتید دانشگاهها وجود داشته است. به طور کلی تا بیش از سال 1970 اعتقاد براین که آموزش اساتید دانشگاهی بر الگوها و حوزههای درسی بجای آموزش تعلیمی و یا روش آموزشی تمرکز دارد. این درحالی است که با تدوین برنامه (LGE) طی سال1970، برای نخستین بار، آموزشهای تعلیمی ویژه به اساتید دانشگاهی ارائه گردید. گفتنی است که در حال حاضر این آموزشها امروزه در مؤسسات علوم آموزشی در طول دوره دکتری یا طول دوره استادیاری ارائه میگردد. طی سال1983، با تدوین برنامه LRU چارچوب جدید قانونی ویژه آموزش معلمان در دانشگاههای اسپانیا اتخاذ گردید. مطابق برنامهای ساده سازی ساختار آموزش دانشگاهی و تقسیم نیروهای آن به طبقات تحصیلی مختلف به وقوع پیوست.علاوه براین،مطابق این فرآیند دانشگاهها ازمجوز همکاری موقتی با مدرسین مختلف برخوردار گردیدند. گفتنیست که این مدرسین عمدتاً ازمیان اساتید غیر دانشگاهی و همچنین از میان مدرسین مراکز آموزش متوسطه انتخاب میگردد. اتخاذ چنین فرآیندی تا برانجامست که دانشگاههای خصوصی و عمومی، کمتر از 50 درصد کادر آموزشی برخوردار از مدرک دکتری بهرهمند میباشند.