شیر مادر با داشتن همه مواد غذایی اصلی و حتی ریزمغذیها، ترکیبات دفاعی و بسیاری مواد دیگر از قبیل آنزیمها، هورمونهای مختلف و اسیدهای چرب غیراشباع، از سوی سازمان جهانی بهداشت، به عنوان کاملترین غذا برای شیرخواران معرفی شده است که مصرف آن، کودکان را در مقابل بسیاری از بیماریهای عفونی، تنفسی و گوارشی ایمن میکند.
دفاع نوزاد در اوایل عمر در مقابل عوامل عفونی خارجی که به ویژه در محیط بیمارستان به عنوان آلودهترین محیط دنیا فراوانند، بسیار ناچیز است. به همین علت نوزاد در مقابل میکروبها، ویروسها، انگلها و قارچهای پراکنده در این محیط هیچگونه قدرت دفاعی ندارد و به سرعت به بیماریهای گوناگون مبتلا میشود که آمار مرگ نوزادان در بیمارستانها با این عوامل بسیار بالاست.
به همین دلیل نوزادان در روزهای اول تولد نیاز مبرم به تغذیه شیر از آغوش مادران دارند زیرا از این طریق میکروب های غیر بیماریزای بدن مادر به سطح پوست و مخاط دستگاه گوارش و تنفس منتقل میشوند و بدن شیرخوار را در مقابل میکروبهای بیماریزای محیط مقاوم میکنند.
حتی اگر مادر خود به یک بیماری مبتلا باشد، مواد مقاومتزا در بدن مادر تولید پادتن میکنند و این پادتنها از طریق شیر به بدن شیرخوار منتقل میشود. بنابراین در آغوش گرفتن و تغذیه نوزاد با شیر مادر از ساعت اول عمر نقش عظیمی را در افزایش قدرت دفاعی و پیشگیری از بسیاری بیماریهای عفونی در بدن کودک ایفا میکند.
تغذیه نوزاد با شیر مادر، خطر ابتلا به چاقی را تا یک سوم در دوران کودکی کاهش میدهد و اثرات مفیدی در زندگی آتی و دوران بزرگسالی او به همراه خواهد داشت. اگر مادران کودکان را با شیر خود تغذیه کنند میزان چاقیهای بزرگسالی در نسلهای آینده بین 10 تا 15 درصد کاهش خواهد یافت.
از این مساله گذشته مادرانی که شیر میدهند از لحاظ عاطفی رابطه عمیقی را با کودکان خود برقرار کرده و این امر موجب میشود که کودکآزاری از سوی این مادران کمتر اتفاق افتاده و در ابعاد وسیعتر بنیان خانوادهها نیز مستحکمتر شود.
شیر دادن برای مادران نیز بسیار مفید است، زیرا بسیاری از سرطانها از جمله سرطان دستگاه تناسلی در مادران شیرده کمتر اتفاق میافتد، این مادران کمتر در معرض ابتلا به عفونتهای این دستگاه قرار دارند و از لحاظ ظاهری نیز از زیبایی اندام بیشتری برخوردارند زیرا تغذیه با شیر مادر از وزن مادر به صورت تدریجی میکاهد.
10 فرمان
1- هنگام شیر دادن نوزاد را بغل کرده، سر او را بالاتر نگه دارید، توجه کنید که سینه شما روی بینی نوزاد را نپوشاند و مانع تنفس نوزاد نشود.
2- در اوایل تولد به نوزاد از هر دو پستان خود شیر دهید.
3- شیرمادر تا شش ماهگی برای رفع نیازهای شیرخوار کافی است و در این دوره به جز آب در مواقع نیاز یا استفاده از قطرههایی که پزشک توصیه میکند، هیچ چیز دیگر به کودک ندهید.
4- از شیردهی در حالت خوابیده خودداری کنید و حتما نوزاد را در آغوش گرفته و به او شیر دهید.
5- خوردن مایعات زیاد توسط مادر و مک زدن پستان مادر بوسیله نوزاد شیر را زیاد میکند.
6- بیماریهای رایج مادران و مصرف دارو توسط مادر مانع از شیردادن به نوزاد نمیباشد، بجز چند مورد استثنایی که بایستی توسط پزشک کودکان تجویز شود.
7- استفاده از حوله گرم و مرطوب به مدت 10 تا 15دقیقه روی پستان و نوک آن و یا حمام کردن یا ماساژ دادن به جاری شدن شیر کمک میکند.
8- تغذیه با شیر مادر در شب هم باید ادامه داشته باشد.
9- تغذیه با شیر مادر باید مطابق میل و درخواست کودک صورت گیرد.
10- هرگز نباید آغوز را دور ریخت، آغوز بهترین و مهمترین قسمت شیر مادر است