نویسنده: اسفندیار معتمدی
با نزدیک شدن به مهرماه و آغاز سال تحصیلی جدید، جنب و جوش خاصی در افراد جامعه، خانواده ها، معلمان و اولیای مدرسه، سازمان های اداری آموزش و پرورش و بسیاری از شاغلان و مسوولان دیده می شود و هر یک بنابر مسوولیت و وظیفه خود می کوشند تا بهتر و بیشتر برای این کار مهم آماده شوند. در اینجا به اختصار مسوولیت هر یک از عوامل اثرگذار را یادآور می شویم.
    
    1- سازمان های آموزشی
    
    بر پایه قانون اساسی کشور، مسوولیت آموزش و پرورش در دوره های عمومی و متوسطه با وزارت آموزش و پرورش و در دوره های عالی با وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است. هر یک از این سازمان ها مسوولیت برنامه ریزی آموزشی، برنامه ریزی درسی، تهیه مواد آموزشی، ساختمان و تجهیزات، گرمایش و سرمایش، تربیت معلم و استاد، نگهداری، نوسازی و ایجاد انگیزه در کادر آموزشی و اداری و مواردی دیگر را برعهده دارند.امید آن داریم که در سال تحصیلی جدید معلمان آموزش دیده با ابزارها و روش های جدید تدریس و آموزش آشنا باشند، از همان آغاز سال با روحیه یی قوی، سالم، امیدوار، در مدارس و کلاس هایی که محکم، زیبا و برای مدرسه ساخته شده باشد، حضور یابند و شاهد آن نباشیم که سقف کلاسی بر سر معلم و دانش آموز فرود آید یا بخاری مدرسه بدون نفت و گاز بماند یا آتش سوزی در کلاس به وجود آید.همچنین انتظار داریم برنامه های آموزشی چنان تنظیم شود که افراد مهارت های لازم برای اداره جامعه را در همه زمینه ها به دست آورند و در یک بخش با تراکم و در بخش دیگر با کمبود روبه رو نباشیم. برنامه ها و کتاب های درسی را چنان تنظیم کنیم که کودکان با شوق و رغبت به کلاس بروند و زندگی کنند و دانشجویان به پژوهش تشویق شوند.خوشبختانه این آمادگی در بسیاری از سازمان ها و ادارات آموزش و پرورش به چشم می خورد. برای نمونه اینجانب به دعوت آقای اکبر پولادی رئیس اداره آموزش و پرورش منطقه باغبادران (در لنجان، اصفهان) در جلسه یی شرکت کردم و در آنجا آماده شدن دبیران منطقه را از راه اجرای برنامه های آموزشی و انگیزشی و دادن یادبود به هر یک از معلمان دیدم و خوشحال شدم. این برنامه روز یکشنبه 3/6/87 در اداره آموزش و پرورش آن شهر برگزار شد.
    
    2- خانواده
    
    مسوولیت اولیه و مستقیم نگهداری، پرورش و آموزش فرزندان با خانواده است. گرچه در عصر جدید دولت ها بخشی از این مسوولیت را برعهده دارند، اما دامان مادر است که بهترین محافظ و پرورش دهنده کودک است (دامن مادر نخست آموزگار کودک است) و مادر است که یک حرف و دو حرف بر زبان کودک خود می گذارد، تا گفتن بیاموزد و دستش را می گیرد و پا به پا می برد تا شیوه راه رفتن فرا گیرد.خانواده های ایرانی فرزندان خود را هیچ گاه رها نمی کنند و در همه مراحل تحصیلی و حتی پس از آن در انتخاب شغل، ازدواج، خانه مستقل همراه فرزندان خود هستند و همواره آماده خدمتند. در آغاز سال تحصیلی این خانواده است که از ثبت نام فرزند خود در مدرسه و دانشگاه اطمینان پیدا می کند. آن گاه وسایل تحصیلی و رفت و آمد، تغذیه، لباس مناسب را آماده می کند. روحیه فرزند خود را برای رفتن به مدرسه و آشنا شدن با شرایط جدید تقویت می کند.
    
    3- معلمان
    
    از یکی از دوستانم که دبیر است، پرسیدم آیا برای سال تحصیلی جدید آماده شده اید؟ و چه کاری کرده اید؟ ایشان در پاسخ گفت: الف- سال گذشته متوجه شدم که برخی از شاگردانم پرسش هایی در موضوع رایانه، اینترنت و وسایل الکترونیکی در کلاس مطرح می کنند که من توانایی لازم برای پاسخگویی به آن پرسش ها را نداشتم. از این رو در تابستان به طور جدی در این قسمت کوشیدم، دوره های آموزشی را گذراندم، کتاب های خودآموز خریدم. با پایگاه هایی که به موضوع درسم کمک می کرد، آشنا شدم و نشانی اینترنتی آنها را جمع آوری کردم. ب- با تغییراتی که در کتاب درسی صورت گرفته بود و پیش از آن ندیده بودم، آشنا شدم و آنها را در کتاب مشخص کردم که در کلاس مورد بحث قرار دهم. پ- چند جلد کتاب جدید، در موضوع درسم منتشر شده بود که آنها را (گرچه گران بود) خریدم و خواندم تا نسبت به مفاهیم و مطالب درسی اطلاعات بیشتری به دست آورم. ت- با مدرسه و مدیر و ناظم و برنامه های جدید آن آشنا شدم و از برخی دستور کار های تربیتی و اجرایی که رسیده بود، باخبر شدم.
    
    4- یادگیرنده
    
    خانواده، معلم و مدرسه شرایط یادگیری را فراهم می آورند و چونان ابر و باد و مه و خورشید و فلک در کارند تا آنکه یاد می گیرد، یعنی دانش آموز و دانشجو با آسودگی بیشتری مشغول یادگیری شود. یادگیرنده نیز باید خود را آماده یادگیری کند و موانع موجود از سر راهش را بردارد. آمادگی روانی، عشق به یادگیری و ایجاد زمینه لازم برای درک و فهم بیشتر، لازمه کار دانش آموز ی است.از دانش آموز ی که خود را برای رفتن به دبیرستان آماده می کرد، پرسیدم برای آغاز سال تحصیلی چه کرده یی؟ گفت: الف- همه کتاب هایم را خریده ام. با ورق زدن و نگاه کردن در فهرست و متن آنها با موضوعاتی که در هر یک از کتاب ها نوشته شده آشنا شده ام.ب- تاکنون رایانه نداشتم. از پدرم خواستم رایانه برایم بخرد و من با چگونگی کار با آن آشنا شدم.پ- برای برخی از درس ها لوح فشرده تهیه شده است. آنها را خریدم و یکبار آنها را دیدم و با موضوع کتاب بیشتر آشنا شدم. ت- چون فاصله منزل تا مدرسه جدید زیاد بود، این مسافت را چند بار با اتوبوس، با تاکسی و پیاده طی کردم و مدت زمان رفت و برگشت را برای برنامه ریزی هایم مشخص کردم. ث- قفسه کتاب های تازه و وسایل مورد نیاز سال جدید را از دیگر کتاب ها و وسایلم کامل جدا کردم.
    
    5- سازمان های وابسته
    
    در آغاز سال تحصیلی در شهرهای بزرگ از جمله تهران، مساله یی به نام ترافیک مطرح می شود و سازمان های راهنمایی و رانندگی، نیروی انتظامی، شرکت واحد اتوبوسرانی و بسیاری دیگر هر یک خود را با توجه به مسوولیت هایشان آماده می کنند تا امنیت و سرعت رفت و آمد فراهم شود. در سال جدید امیدواریم هر مدرسه و دانشگاه، با برنامه کار خود را آغاز کند، با برنامه به پیش رود، معلم و محصل سروقت به کلاس برسند و یک برف و باران ساده از تشکیل کلاس درس جلوگیری نکند