معاون دفتر سلامت و پیشگیری از آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش در گفت وگو با «ایران» اعلام کرد
نویسنده: شهناز سلطانی

    گروه اجتماعی- با ابلاغ دستورالعمل جدید وزارت آموزش و پرورش، تعدادی از بوفه های استاندارد با عنوان «پایگاه تغذیه سالم» در مدارس کشور طراحی شده است. به این ترتیب، همه مدارس در سال تحصیلی جدید ملزم خواهند بود با نگاهی به پایگاه های استاندارد، گام های مثبتی را برای سلامت هرچه بیشتر دانش آموزان و به تبع آن جامعه بردارند. در این طرح علاوه بر نظارت کارشناسان بهداشتی آموزش و پرورش ، نظارت انجمن اولیا و مربیان برنحوه عملکرد بوفه مدارس (پایگاه تغذیه سالم) نیز مورد تاکید است.
    به اعتقاد کارشناسان تغذیه، وجود بوفه در مدارس امری ضروری است، چرا که بچه ها قبل از رفتن به مدرسه، صبحانه کاملی نمی خورند و بر همین اساس ذخایر قندی بدن آنان در مدرسه کاهش می یابد. و به دنبال آن کارایی مغز کمتر می شود و در نتیجه این فعل و انفعالات، کاهش قدرت یادگیری و افت تحصیلی رخ خواهد داد. از طرف دیگر بچه ها در هر وعده حجم غذای کمتری می خورند، بنابراین نیاز آنان به میان وعده به خوبی احساس می شود. در مقاطع بالاتر نیز به این خاطر که بچه ها برای شرکت در فعالیت های فوق برنامه ساعت های بیشتری را در مدرسه حضور دارند میان وعده اهمیت بیشتری می یابد. «مهناز تسلیمی» معاون دفتر سلامت و پیشگیری از آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش در این باره به «ایران» می گوید: «با توجه به محوریت سلامت دانش آموزان در مدارس توسعه پایگاه های تغذیه سالم به عنوان یکی از اهداف وسیاست های وزارت آموزش و پرورش مورد تاکید است. البته در این میان نه فقط وزارت آموزش و پرورش که وزارت بهداشت نیز با حمایت های خاص خود پیگیر این مسئله است.
    بر همین اساس، در آستانه سال تحصیلی جدید، دستورالعمل جدید پایگاه های تغذیه سالم با هماهنگی وزارت بهداشت، انستیتو تحقیقات تغذیه کشور، دفتر بهداشت محیط و دفتر سلامت و پیشگیری از آسیب های اجتماعی و دفتر ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات آموزش و پرورش به مدارس ابلاغ می شود. در این دستور العمل بر محورهایی همچون شرایط بهداشتی محیط پایگاه، مواد غذایی مجاز و قابل ارائه در پایگاه، شرایط بهداشتی فروشنده، آموزش الگوی تغذیه سالم به بچه ها و نظارت بر عملکرد صحیح پایگاه ها تاکید شده است.»
    شرایط پایگاه تغذیه سالم
    وی با بیان این که فضای اختصاص یافته به پایگاه تغذیه سالم در همه مدارس یکسان نیست، توضیح می دهد: «در برخی از مدارس فضای پایگاه، ساختمانی آجری است و در برخی دیگر این فضا کانکس و کیوسک است، اما آنچه اهمیت دارد، رعایت ضوابط بهداشتی است.
    برهمین اساس همه مدارس ملزم به بهسازی، بازسازی یا نوسازی پایگاه های تغذیه سالم خود هستند.»
    تسلیمی درباره شرایط یک پایگاه تغذیه سالم می افزاید: «در دستورالعمل جدید فرم های ارزیابی با شاخصه های مشخص تعریف شده است که در طول سال کارشناسان بهداشتی آموزش و پرورش و وزارت بهداشت با کمک این شاخصه ها به ارزیابی عملکرد آنان می پردازند، ضمن آن که مدارس موظف اند به کمک این شاخصه ها وضع این بوفه ها را ارتقا دهند. البته باید گفت به خاطر کمبود شدید مربی و کارشناس بهداشتی باید انجمن اولیا و مربیان و مسئولین مدرسه بر این مسئله نظارت داشته باشند.»
    معاون سلامت و پیشگیری از آسیب های اجتماعی آموزش و پرورش درباره شرایط فروشندگان در بوفه های مدارس و اجناسی که در این بوفه ها باید عرضه شود، توضیح می دهد: «میان وعده های سالم و بهداشتی که می تواند با ??? کیلو کالری نیاز بچه ها را تامین کند، مانند میوه های خشک شده، خشکبار، شیر و لبنیات، خرما، کیک و بیسکویت، اقلامی است که در بسته بندی بهداشتی و با تاریخ ساخت و انقضا و پروانه بهداشتی مندرج، در این بوفه ها عرضه می شوند بهداشت محیط پایگاه ها نیز که محل عرضه و فروش میان وعده های مجاز است، باید به تایید کارشناسان بهداشت محیط برسد.
    ضمن آن که این مکان باید قابلیت شست وشو و ضد عفونی کردن را داشته باشد و به پنجره توری هم مجهز باشد. درباره شرایط فروشندگان هم باید گفت که علاوه بر داشتن سلامت اخلاقی، این افراد باید مجوز سلامت و فعالیت خود را از مراکز بهداشتی و درمانی و آموزش و پرورش اخذ کنند و مجوز فعالیت فروشندگان هر سال باید تمدید شود. گذشته از این، آموزش الگوی تغذیه سالم، از سوی مربیان بهداشت، اکیپ های بهداشتی و مراکز علوم پزشکی به شکل ادواری و براساس جداول زمان بندی شده، در مناطق ارائه می شود.»
    پیگیری تخلفات
    تسلیمی درباره تخلفات احتمالی در اجرای طرح پایگاه های تغذیه سالم و نحوه برخورد با آنها می گوید: «کارشناسان بهداشت محیط، کارشناسان بهداشت آموزش و پرورش و کارشناسان دفتر نظارت بر نحوه عملکرد پایگاه های تغذیه سالم بر بوفه مدارس نظارت می کنند و با متخلفان برخورد قاطع صورت می گیرد. البته با وجود کمبود مربی بهداشت که ناظر بهداشت و مراقب سلامت دانش آموزان است، تخلفاتی در مدارس مشاهده می شود. در حال حاضر، هرچنداطلاعات کاملی درباره میزان تخلفات نداریم، اما تعداد پایگاه ها و شرایط مطلوب و نامطلوب آنها در حال جمع آوری است